Onafhankelijke consultancy sinds 1992

                       Galerij 3, 1411 LH  Naarden

                         tel.: 035 6943060 / fax: 035 6951632

diensten

Drs Ruud H. Veenstra RA

publicaties

actualiteiten

archief

disclaimer

Archief 2002, januari t/m juni

lezenswaardig:

(Juni 2002)

"Xerox-top moet vrezen voor cel na gegoochel met cijfers",  De Volkskrant, 29 juni 2002, door Bert Lanting: "Wall Street is opgeschrikt door een nieuwe boekhoudkundige misser bij een groot concern. Na de onthulling dat telecomgigant WorldCom zijn winst met miljarden dollars had overdreven, heeft nu ook Xerox toegegeven dat het een miljardengat in zijn boeken heeft. De producent van kopieermachines en andere kantoorapparatuur gaat bijna twee miljard dollar afhalen van de resultaten die het de afgelopen vijf jaar heeft gerapporteerd. Xerox was dit voorjaar al door de beurstoezichthouder SEC op de vingers getikt wegens dubieuze boekhoudkundige methoden. (...) President Bush heeft vrijdag laten weten dat managers die de resultaten van hun bedrijf vervalsen, naar de gevangenis moeten. De Amerikaanse president riep het Congres op vaart te zetten achter maatregelen om het toezicht op bedrijven te verscherpen. Een van zijn voorstellen is dat topmanagers voortaan persoonlijk moeten instaan voor de betrouwbaarheid van de jaarcijfers. Na de ondergang van energiegigant Enron verdedigde topman Kenneth Lay zich met het argument dat hij niet op de hoogte was van de dubieuze financiële  constructies die zijn medewerkers hadden bedacht om de verliezen van het bedrijf te maskeren. Volgens Bush moet er ook een bepaling komen dat topmanagers hun bonussen moeten teruggeven, als blijkt dat het bedrijf de resultaten opzettelijk heeft opgeklopt. Verder wil hij dat de beurstoezichthouder SEC frauderende managers kan verbieden voortaan dergelijke posities te bekleden. (...)"

"ABP stuurt nieuw kabinet rekening uit het verleden",  De Volkskrant, 28 juni 2002, door Joost Ramaer: "Pensioenfonds ABP heeft het zwaar. (...) Het grootste fonds van Europa (2,4 miljoen deelnemers, 147 miljard euro pensioenvermogen) verhoogde de pensioenpremie met het maximaal toegestane percentage, en stelde ook de jaarlijkse aanpassing van de pensioenen en de lonen ter discussie. Gepensioneerden reageerden woedend op wat zij zien als de uitholling van verworven rechten. (...) Zo speelt Van de Poel de bal door naar werkgevers en vakbonden bij de overheid. (...) En zij moeten nu kiezen. Hen wacht de late rekening van vóór de privatisering van het ABP, toen de opeenvolgende kabinetten-Lubbers zo'n dertien miljard euro aan het fonds onttrokken. Dat becijferde de Algemene Rekenkamer in 1998. (...) Twee jaar al bakkeleit het ABP over een nieuw 'premiemodel'. 'De vakbonden hebben er allang mee ingestemd. Alleen het huidige kabinet blijft dwarsliggen.' (...)"

"SEC deelt boete uit aan Ernst & Young Nederland", Het Financieele Dagblad, 28 juni 2002, door correspondent: "De Amerikaanse toezichthouder SEC geeft de Nederlandse tak van Ernst & Young een boete van $ 400.000. Als ecterne accountant bij Baan compromitteerde Ernst & Young in de periode van 1995-1997 de eigen onafhankelijkheid door andere zakenrelaties met het softwarebedrijf op te bouwen, aldus de Amerikaanse toezichthouder. Ict-consultants van Ernst & Young hadden in de gewraakte periode diverse joint ventures met Baan om de Baan-software te verkopen en te installeren. Dit is de eerste keer dat de SEC een buitenlandse accountant aanpakt vanwege belangenverstrengeling en ook de eerste maal dat de SEC een Amerikaanse of buitenlandse accountant vanwege dit vergrijp een boete geeft. De SEC heeft in deze affaire jurisdictie, omdat Baan ook aan de Amerikaanse beurs Nasdaq noteerde. (...)"

"Accountant nu politieman tegen wil en dank",  De Volkskrant, 28 juni 2002, door Pieter Klok: "Komt het ooit nog goed met het imago van de accountant? Als het aan de Amerikaanse toezichthouder SEC ligt, wel. Woensdag kreeg Ernst & Young een boete van 400 duizend dollar omdat de accountants niet bij hun leest zijn gebleven. (...) De toezichthouder hoopt met dit soort straffen te bereiken dat de accountant weer iets van zijn onafhankelijke en integere imago terugkrijgt. (...) De SEC rekent nu op de accountant. Die moet de eerlijkheid gaan afdwingen. Wie zoals Ernst & Young de schijn van belangenverstrengeling op zich laadt, wordt hard gestraft. (...)"

"Goede informatie beter dan naleven regels", Het Financieele Dagblad, 28 juni 2002, door Ger den Ouden (financieel analist Research afdeling NIB Capital Bank): "(...) Schandalen als Enron en Worldcom leiden tot de roep om nieuwe regels, aanscherping van voorschriften en meer toezicht. Het is echter de vraag of dit een gepaste reactie is. Extra regels maken dat verslaggeving steeds meer een juridisch karakter krijgt. (...) Zolang de letter van de wet wordt nageleefd is alles toegestaan. Dit leidt tot een neerwaartse spiraal waarbij lippendienst wordt bewezen aan de regels, maar in de praktijk neerkomt op het omzeilen daarvan. Juist dat is de basis van de huidige vertrouwenscrisis: verschaffen van bedrijfseconomisch relevante informatie is ondergeschikt aan naleving van regels. (...) Verslaggeving dient te zijn gericht op het geven van inzicht, zodat een verantwoord oordeel mogelijk is. (...)"

"Nieuwe gedragscode miskent huidige regels", Het Financieele Dagblad, 28 juni 2002, door A.C. van Campen en P.F. Hopman: "Recent berichtte het FD over de nieuwe gedragscode voor accountants die vanaf 1 januari 2003 van kracht moet worden. Door deze strengere gedragscode zou de onafhankelijkheid van de accountant beter gewaarborgd zijn. (...) Dat is niet het geval. (...) De beroepsorganisaties Nivra en Novaa gaan eraan voorbij dat de eis van onafhankelijkheid al verankerd ligt in de vigerende Gedrags- en Beroepsregels voor de accountants. (...)"

"Crisis door tirannie van beurskoers",  De Volkskrant, 27 juni 2002, door Xander van Uffelen: "Het kapitalisme bevindt zich in een identiteitscrisis. (...) 'De integriteit van het kapitalisme is in het geding', stelde het Amerikaanse magazine Business Week onlangs. Topmanagers trakteerden zichzelf jarenlang op duizelingwekkende beloningen. Accountants lieten sjoemelende bedrijven hun gang gaan en gaven goedkeuring aan geflatteerde jaarrekeningen. Analisten van banken vergaten hun onafhankelijkheid en lieten beleggers aandelen kopen van bedrijven waar ze zelf allang geen geloof meer in hadden. (...) Beleggers en investeerders hebben inmiddels tabak van de focus op winst. Aandelenkoersen zijn al wekenlang in een duikvlucht en kregen woensdag door gesjoemel bij WorldCom een extra duw. Als het vertrouwen in de vrije markt verloren raakt, stokt de toestroom van kapitaal, vreest Business Week. De innovatieve motor van de Amerikaanse economie komt droog te staan. De focus op de korte termijn waren investeringen in onderzoek en ontwikkeling al op een laag pitje gezet. (...)"

"Sjoemelend WorldCom breekt elk record", De Volkskrant, 27 juni 2002, door Douwe Douwes: "Alles was groot aan WorldCom, na AT&T het grootste telecombedrijf van de VS. De omzet, de winst, het netwerk - en nu de fraude. De VS zetten zich schrap voor het grootste bankroet uit de geschiedenis. (...)"

"Accountants-schandaal bij Worldcom groter dan Enron", Het Parool, 26 juni 2002, door redactie economie: "De Verenigde Staten hebben er een enorm financieel schandaal bij. De Amerikaanse justitie heeft een strafrechtelijk onderzoek geopend tegen telecomconcern Worldcom. De financiële topman van het concern, Scott Sullivan, heeft voor 3,8 miljard dollar uitgaven weggemoffeld in de boekhouding. Sullivan noemde kosten gewoon investeringen en wist zo de grote verliezen van de onderneming aan het zicht van beleggers te onttrekken. In plaats van winst heeft Worldcom, dat direct op instorten is komen te staan, vorig jaar verlies gemaakt. Het ziet ernaar uit dat Worldcom op korte termijn door zijn geld heen is en uitstel van betaling moet aanvragen. In zijn val beschadigt Worldcom mogelijk ook zijn financiers, waaronder ABN Amro. De bank deelde vandaag mee dat zij maximaal honderd miljoen euro schade kan lijden bij een bankroet van de telecom-onderneming. Dat is overigens minder dan de kwart miljard euro waarop analisten rekenden. Worldcom is ook in Nederland een grote aanbieder van zakelijke telefoonlijnen. Het Europese hoofdkantoor en een call-center zijn in Amsterdam gevestigd. Tientallen grote ondernemingen hebben hun complete telefoonverkeer bij het concern ondergebracht. De kans bestaat dat zij binnenkort naar een andere aanbieder moeten omzien. Sullivan is gisteren direct ontslagen. ''De directie is geschokt door de onthullingen,'' aldus bestuursvoorzitter John Sidgmore. De veertigjarige Sullivan werkte vanaf 1994 voor Worldcom. Tot voor kort beschouwden analisten hem als een van de getalenteerdste financiële topmannen. De resultaten waren goedgekeurd door accountantsbureau Arthur Andersen, dat zelf ten onder is gegaan door de affaire rond het faillissement van Enron. (...) De affaire werd pas na sluiting van Wall Street bekendgemaakt. In Frankfurt kelderde de Worldcom-koers vandaag met nog 75 procent. (...)"

"Nieuwe affaire: beurzen crashen", Het Parool, 26 juni 2002, door redactie economie: "De aandelenkoersen op de Europese  beurzen kelderden vanmorgen naar de dramatische lage niveaus van na de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september vorig jaar. Oorzaak was de crisis rondom telecomgigant Worldcom. (...)"

"'Cijfers niet goedgekeurd' - Twijfels over jaarrekening KPNQwest", NRC Handelsblad, 25 juni 2002, door redacteur: "Er zijn serieuze twijfels gerezen over de jaarrekening van het failliete telecombedrijf KPNQwest. De cijfers zouden niet zijn goedgekeurd, zoals vorige week door KPNQwest is verklaard. Ex-bestuursvoorzitter J. McMaster zei vorige week dat de resultaten over het vorige jaar op de valreep van het faillissement nog zijn goedgekeurd door accountantskantoor Andersen. Maar Andersen, sinds kort onderdeel van Deloitte & Touche, heeft naar eigen zeggen nooit het officiële groene licht voor de cijfers gegeven. (...) Beursgenoteerde ondernemingen hebben wettelijk vijf maanden de tijd om hun jaarrekening te publiceren. Volgens de Deloitte-woordvoerder waren de cijfers van KPNQwest eind mei nog steeds niet helemaal gecontroleerd omdat het gaat om 'een complex bedrijf waarvan de controle veel tijd in beslag neemt'. (...) De curatoren bedachten een reddingsplan waarbij belanghebbenden financieel zouden bijdragen aan het overeind houden van het net, maar de banken lieten beslag leggen op deze fondsen. (...)" 

"Handtekening in jaarverslag KPNQwest vals", De Volkskrant, 25 juni 2002, door Douwe Douwes en Gert-Jan van Teeffelen: "Glasvezelbedrijf KPNQwest heeft in april duizenden jaarverslagen laten drukken, zonder dat accountant Arthur Andersen een goedkeurende verklaring had verleend voor de cijfers over 2001. In het jaarverslag staat echter wel de handtekening van Andersen afgedrukt. (...)"

"Wetsvoorstel brengt geen harmonisatie in verslaggeving - Het is altijd fout: volgens de Richtlijnen of volgens de wet", Het Financieele Dagblad, 25 juni 2002, door Anton Dieleman: "(...) De wet bepaalt namelijk dat een voorziening in de jaarrekening moet staan als er sprake is van: (...) risico's voor bepaalde verwachte verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs kan worden geschat; (...). De Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving staan het vormen van voorzieningen, dus ook risicovoorzieningen, uitsluitend toe als sprake is van een in rechte afdwingbare verplichting of een feitelijke verplichting. (...) Voor de afwijking die bestaat tussen de wet en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving over de behandeling van goodwill brengt het genoemde wetsontwerp de wettelijke bepalingen in overeenstemming met de gewijzigde Richtlijnen. Het zou voor de hand hebben gelegen om ook voor het onderwerp voorzieningen de wet aan te passen: helaas is daarvan geen spraken. (...) Een verschil in de behandeling van voorzieningen tussen wet en Richtlijnen kan een wezenlijk ander resultaat en vermogen tot gevolg hebben, wat de duidelijkheid voor de gebruiker beslist niet bevordert. (...)"

"KPMG krijgt claim wegen faillissement advocatenfirma", Het Financieele Dagblad, 24 juni 2002, door redacteur: "Negen voormalige compagnons van het advocatenkantoor Steins Bisschop Meijburg & Co, dat op 17 april dit jaar failliet ging, hebben dit weekend besloten om KPMG aansprakelijk te stellen voor hun verlies. (...) Door het faillissement verspeelden de firmanten een vermogen. Zij waren niet alleen hun inleg van elk € 170.000 kwijt, maar ook de helft van hun salaris over 2001, dat nog niet was uitbetaald. De groep van negen verwijt KPMG dat het 'onzorgvuldig en overhaast' heeft gehandeld, toen dit voorjaar werd besloten om geen nieuwe lening te verstrekken. (...)"

"De parel van KPMG werd in grote stilte afgeschreven - (...) Een reconstructie van de snelle groei en nog snellere afbraak van KPMG's nieuwe kernactiviteit, aan de hand van vertrouwelijke stukken en gesprekken met de betrokkenen",  Het Financieele Dagblad, 24 juni 2002, door Jan Fred van Wijnen: "(...) Het nieuwe kantoor zal krachtig groeien, is de afspraak. In de 'mission statement' wordt bevestigd dat er binnen vijf jaar ongeveer 240 advocaten werken, naast 150 'ondersteunende' medewerkers. Steins Bisschop Meijburg & Co zal worden gelanceerd 'in de toptien van advocaten- en notarissenkantoren van Nederland'.Voor klanten hoeven de firmanten dan nauwelijks meer de deur uit, want de verklaring belooft ook dat 60% van de omzet komt uit werk dat door andere KPMG-onderdelen is doorverwezen. (...) Nog voordat het kantoor officieel wordt gepresenteerd, treedt de geestdrift al buiten de oevers. Op 10 december 1998 zit de KPMG-leiding met Bas Steins Bisschop om de tafel. 'Reeds nu valt te voorzien', aldus het door Ben van der Veer ondertekende gespreksverslag, 'dat het advocatenkantoor sneller zal groeien dan [...] was te voorzien.' (...) De plannen liggen op dat moment nog niet op straat, en dat willen de drie partijen zo houden. Uit het gespreksverslag: 'Wij blijven proberen zelf het tijdstip te bepalen waarop het kantoor zich onder tromgeroffel presenteert.' (...) En de trommel wordt niet ontzien. KPMG is trots op zijn nieuwe 'kernactiviteit'. Uit het eerste jaarverslag, dat verschijnt in maart 2001: 'KPMG is er op eigen kracht en binnen een opvallend korte tijd in geslaagd juridische dienstverlening als nieuwe kernactiviteit operationeel te maken.' De groei van de nieuwe firma, aldus het jaarverslag, zal voorlopig nog onstuimig blijven. (...) Een jaar later is de nieuwe kernactiviteit een slagveld geworden. Steins Bisschop Meijburg & Co weigert bij te springen. (...) De bitterheid bij de ex-firmanten is groot. 'Eind 2001 besloot KPMG plotseling tot een strategiewijziging',  zegt een van hen. 'De gevolgen zijn op ons afgewenteld. KPMG weigert een minnelijke regeling. Daardoor zijn wij nu wel gedwongen om procedures te gaan voeren.'"

"Nieuw boekhoudgerommel plaagt beurs", De Volkskrant, 22 juni 2002, door verslaggeefster: "Merck, het op één na grootste farmacieconcern in de VS, heeft zijn verkopen op papier opgepoetst met een boekhoudmethode die zijn rivalen niet gebruiken. Deze beschuldiging, geuit in de Wall Street Journal, joeg vrijdag op Wall Street de koers van Merck naar het laagste punt in vier jaar tijd. Hoewel Merck stelt dat de boekhoudmethode niet onoirbaar is, namen beleggers het zekere voor het onzekere. Zij zijn toch al nerveus over de niet aflatende stroom berichten over bedrijven die met de boekhouding zouden hebben gerommeld, de verkopen op papier zouden hebben opgepompt of de winsten illegaal zouden hebben opgepoetst. Wall Street lijkt zich, volgens waarnemers, in zijn grootste vertrouwenscrisis ooit te bevinden. (...) Zorgwekkend voor de beurskoersen is de ontdekking van financieel journalist David Coleman dat leden van ondernemingsbesturen massaal aandelen in hun eigen bedrijven van de hand doen. (...) Coleman ziet dit als een voorbode  voor verdere koersdalingen. Coleman: 'Insiders weten beter wat er met hun eigen bedrijf aan de hand is, en hoe de vooruitzichten zijn.' (...)"  

"Bedrijven houden vast aan boekhoudregels", De Volkskrant, 21 juni 2002, (ANP): "Nederlandse bedrijven houden sterk vast aan bestaande regels voor financiële verslaggeving. Daardoor is dit jaar de ontwikkeling in de richting van een toenadering tussen Nederlandse en strengere internationale regels tot staan gebracht. Zij is zelfs teruggebogen in een lichte vergroting van het gat. Dat blijkt uit onderzoek van de accountantsorganisatie Ernst & Young."

"Nieuwe toezichthouder voor accountants VS", De Volkskrant, 21 juni 2002, (ANP): "De Amerikaanse beurswaakhond Securities and Exchange Commission (SEC) heeft unaniem besloten een nieuw toezichthouderorgaan in het leven te roepen voor de accountancysector. Daarmee wil de SEC de geloofwaardigheid van de accountancyconcerns opvijzelen, die in het geding is gekomen door gerommel in de boekhouding bij Enron. Het Amerikaanse Congres werkt aan wetgeving om het toezicht te verscherpen."

"Jury-lid Andersen aast op een boek", De Volkskrant, 21 juni 2002, door Diederik van Hoogstraten: "(...) Jury-voorzitter Oscar H. Criner is voornemens de beraadslagingen in een boek vast te leggen. (...) De voorzitter besloot al aan het begin van het proces dat er een boek moest komen. De irritatie onder mede-juryleden was groot, omdat Criner urenlang minutieus documenten overschreef. Volgens een jurylid verlengde het geschrijf de beraadslagingen, die tien dagen duurden, met zeker drie dagen. (...)"

"Geloofwaardig", hoofdartikel in De Volkskrant, 20 juni 2002, door hoofdredactie: "HOE geloofwaardig is de accountant nog? De twijfel aan de integriteit van deze beroepsgroep is hoog opgelopen als gevolg van de Enron-affaire; vernoemd naar de Amerikaanse multinational, voor wie accountant Arthur Andersen niet alleen dubieuze financiële constructies toedekte, maar bovendien het bewijsmateriaal in de papierversnipperaar stopte toen de Amerikaanse justitie daar belangstelling voor kreeg. Sindsdien is het onrustig in de bedaagde accountantswereld. Ook in Nederland, want schandalen zijn in het bedrijfsleven meegemondialiseerd.(...) De nu aangebrachte scheiding tussen de traditionele boekencontrole en het modernere advieswerk betekent een breuk met het concept dat accountants in de jaren negentig nog en masse uitdroegen - dat van one stop shopping. (...) Van die redenering komen de accountants noodgedwongen terug. (...) Niettemin is de vraag relevant of de voorgestelde wijzigingen wel vergaand genoeg zijn. (...)"

"Accountant stopt met adviseren", De Volkskrant, 19 juni 2002, door Joost Ramaer: "De accountant staat zwak tegenover de managers die hij moet controleren, zo bewees het Enron-debacle. Onafhankelijk toezicht, hoe nuttig ook, lost dat probleem niet op. Nieuwe regels van NIVRA en NOvAA raken wél de kern. NIVRA en NOvAA willen de integriteit van de accountant precies daar herstellen waar die het ergst is uitgehold: in de relatie met het bedrijf waarvan hij de boeken moet controleren. Dat is de grootste verdienste van de ingrijpende maatregelen die de clubs van register- en MKB-accountants dinsdag presenteerden. (...)"

"Nieuwe spelregels beperken armslag accountant", De Volkskrant, 19 juni 2002, door verslaggeefster: "Nederlandse accountants mogen vanaf 1 januari geen andere diensten meer verlenen aan bedrijven waarvan ze de boekhouding controleren. (...) Nederland is daarmee het eerste land dat de aanbevelingen van de Europese Commissie op dit terrein overneemt. (...)"

"GEEN RAAD  van commissarissen", FEM/DeWeek, 15 juni 2002, door René Bogaarts: "De commissarissen liggen onder vuur. Links en rechts sneuvelen de reputaties, en een wetsontwerp zet het old boys network op zijn kop. Zelf verschillen ze van mening, maar één ding lijkt onvermijdelijk: commissarissen moeten meer controleren en stoppen met adviseren. (...) 

Aanbevelingen voor commissarissen in structuurvennootschap:

- Schrap het woord 'advies' uit de wettelijke taakomschrijving.

- Concentreer u op uw controlerende taak. Beperk de beloning en maak deze onafhankelijk van het resultaat. 

(...)

- Hoed u voor de ambities van de raad van bestuur.

(...)"

"Andersen-uitspraak krijgt nog een staartje", Het Financieele Dagblad, 17 juni 2002, door Harry Rijnen: "(...) Maar hoe moet de branche aankijken tegen de veroordeling zelf? De uitspraak maakt het makkelijker om de zwartepiet bij Andersen te leggen. De overige accountants kunnen tegenover de buitenwereld een simpel onderscheid maken: 'wij', de rechtschapen accountants, en 'zij', de wetsovertreders bij Andersen. (...) Daarvoor is het echter veel te vroeg, er dreigen nieuwe schandalen. De rol van Deloitte & Touche bij het Amerikaanse kabelbedrijf Adelphia kan bijvoorbeeld nog enorme problemen opleveren. (...) Of deze en andere affaires tot Andersen-achtige vervolging van Big Four-firma's zal leiden, is nog onduidelijk. Wanneer dit wel gebeurt, doemt een levensgrote vraag op: hoeveel grote, wereldwijd opererende accountants heeft het internationaal bedrijfsleven nodig? (...) Is Big Four een minimum om acceptabele concurrentie te garanderen, of kunnen we toe met Big Three of Big Two?"

"Jury oordeelt vernietigend over Andersen - Schuldig in Enron-affaire", Het Financieele Dagblad, 17 juni 2002, door correspondent: "Het doek lijkt definitief te zijn gevallen voor de accountant Arthur Andersen. Volgens een Amerikaanse jury heeft Andersen zich schuldig gemaakt aan obstructie van de rechtsgang in de Enron-affaire. (...)"

"Enron, Global Crossing, Adelphia, Tyco, ImClone, Omnicon - enzovoorts - De zachte onderbuik van het kapitalisme", NRC Handelsblad, 15 juni 2002, door Viktor Frölke: "Het Amerikaanse bedrijfsleven wordt door schandalen geteisterd. Volgens de een is dit het eind van een aristocratisch-kapitalistisch tijdperk, volgens de ander is het een kwestie van blinde hebzucht en dus van alle tijden. Zijn de regels wel toereikend? Bestaan er nog rechtschapen managers? 'Als de markt oververhit is, kan het controlemechanisme gemakkelijk worden gecorrumpeerd.' Boekhoudkundige trucs om inkomsten op te pompen en schulden weg te moffelen. Vernietiging van bewijsmateriaal. Belangenverstrengeling. Prijsmanipulatie. Vestzak-broekzak-transacties. Belastingontduiking. Ongebreidelde zelfverrijking. (...) Het einde is nog niet in zicht. Sterker, de schandalen lijken met de week ernstiger te worden. (...) De laatste keer dat Wall Street te maken had met een vertrouwenscrisis van deze omvang was waarschijnlijk in de jaren dertig, volgend op de beurskrach van 1929. (...) Aan deze manipulatieve praktijken werd een einde gemaakt met de instelling van de Securities and Exchange Commission in 1934, die strenge eisen stelde aan de openbaarmaking van koersgevoelige informatie en aan insider trading, ofwel handel door insiders (grote beleggers, managers en leden van de board of directors). (...)"

"Andersen schrok terug van claims tegen E&Y", NRC Handelsblad, 15 juni 2002, door redacteur: "De schadeclaims die Ernst & Young boven het hoofd hangen, vormden een van de redenen waarom Andersen het overnamebod van dit accountantskantoor heeft laten lopen. (...) Dit zegt Jan Dalhuisen, de voormalige bestuursvoorzitter van Andersen. (...)"

"Door twijfels over economisch herstel - Europese beurzen opnieuw onderuit", NRC Handelsblad, 14 juni 2002, door financiële redactie: "(...) De psychologie op de beurzen werd de afgelopen week verder aangetast door twijfels over de boekhouding van een van de grootste reclameconcerns ter wereld, het Amerikaanse Omnicom. Het bedrijf is verwikkeld in het meest recente van een reeks van mogelijke boekhoudschandalen, waaronder die bij het telecombedrijf Global Crossing, het conglomeraat Tyco en het energiebedrijf Enron. (...)"

"KPMG berispt over rapport zaak-Peper", NRC Handelsblad, 13 juni 2002, door redacteur: "DEN HAAG, 13 JUNI. Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven heeft een vernietigend oordeel geveld over de accountants van KPMG die twee jaar geleden de declaraties van ex-burgemeester A. Peper van Rotterdam onderzochten. Het College meent dat de accountants voor een deel onjuiste feiten hebben gepubliceerd. Ook zijn ze ,,ernstig tekortgeschoten'' door geen extra onderzoek te doen toen kort na publicatie van hun rapport bleek dat ze niet over alle informatie beschikten. Eveneens is Peper destijds onterecht gevraagd of hij kon bewijzen dat voorlopige bevindingen onjuist waren. Volgens het College kon Peper onmogelijk in staat worden geacht zich op detailniveau te verantwoorden voor declaraties van dertien jaar. Het College legt de KPMG-accountants een schriftelijke berisping op. KPMG stond in 1999 en 2000 de Rotterdamse gemeenteraad bij, die onderzoek deed naar declaraties van gemeentebestuurders in 1986-1998. In die periode was Peper burgemeester, vanaf 1998 was hij minister van Binnenlandse Zaken. In maart 2000, kort voor publicatie van het KPMG-rapport, trad hij af. In het rapport werd destijds geen expliciet negatief oordeel over Peper geveld. Wel werden vele uitgaven van Peper gepubliceerd waarvan KPMG de 'functionaliteit' niet kon 'duiden'. Onderzoek van het openbaar ministerie eindigde in een sepot nadat Peper 7.500 gulden incorrect gedeclareerd geld terugbetaalde. Peper klaagde vorig jaar over KPMG bij de Raad van Tucht voor accountants. Die vond drie klachten gegrond, omdat KPMG feiten over zijn declaraties onjuist presenteerde. De feiten zelf werden niet betwist. Met het oordeel van het College zijn nu ook deze feiten onderuitgehaald. Peper kondigde vanochtend schadeclaimprocedures aan tegen KPMG en de gemeente Rotterdam. ,,De accountants hebben destijds de publieke opinie over mij vergiftigd, de gemeente heeft hun werk gepubliceerd.'' KPMG reageert met "onbegrip'' op de uitspraak, waartegen geen beroep mogelijk is."

"Bedrijven VS tegen sneller verslag leggen", Het Financieele Dagblad, 13 juni 2002: " Coca-Cola en Eastman Kodak zijn twee van de meer dan 50 grote Amerikaanse ondernemingen die zich tegen nieuwe regels van de financiële toezichthouder SEC keren. Het gaat om het plan van de Securities and Exchange Commission om bedrijven te verplichten sneller naar buiten te komen met kwartaal- en jaarverslagen. De SEC wil de regels aanscherpen in een poging schandalen zoals vorig jaar december met het failliete energieconcern Enron in de toekomst te voorkomen. (...) Zeker 50 bedrijven uit de lijst van 500 rijkste bedrijven en vier accountants hebben de SEC opgeroepen de plannen te laten vallen of minder streng te maken. De ondernemingen voeren als reden op dat de druk die strakkere deadlines met zich meebrengt zou leiden tot onjuiste en onvolledige verslaggeving, juist in een periode dat de SEC vraagt om correcte en volledige informatie. (...) De SEC kan waarschijnlijk rekenen op de steun van zowel de politiek als institutionele beleggers. (...)"

"Consultants van Deloitte willen eigen firma kopen", Het Financieele Dagblad, 12 juni 2002, door redacteur: "Deloitte Consulting, het internationale adviesbedrijf dat is gelieerd aan de accountantsorganisatie Deloitte Touche Tohmatsu (DTT), wil de praktijk voortzetten als zelfstandig kantoor. De andere opties die de afgelopen maanden werden overwogen, zoals beursgang en fusie, zijn daarmee van de baan. (...) Volgens Marien de Lint, een van de zes Nederlandse partners van Deloitte Consulting, willen de ongeveer 850 wereldwijde partners de uitkoop grotendeels zelf financieren. (...) Bestuurders van Deloitte hebben verschillende malen hun teleurstelling geuit over de ontvlechting van de accountants en de consultants bij Deloitte, die min of meer is afgedwongen door toezichthouders en publieke opinie. (...)"

"Deloitte vraagt fiat Brussel voor inlijving Andersen", Het Financieele Dagblad, 11 juni 2002, door redacteur: "Accountant Deloitte & Touche heeft de Europese Commissie toestemming gevraagd om de Britse poot van branchegenoot Arthur Andersen over te nemen. (...)"

"De externe verslaggeving van Enron met betrekking tot verbonden partijen, in het bijzonder special purpose entities", MAB (Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie), nr 6, juni 2002, door Henk Langendijk en Bart van Praag: "(...)  Enron maakt op grote schaal gebruik van zogenaamde Special Purpose Entities (SPE's). Deze SPE's gebruikt Enron om risico's op contractposities af te dekken, opbrengsten te genereren via verkoop van haar activa en eigen schulden off geconsolideerde balans te stallen. (...) Samenvatting en conclusies (...) De SPE's zijn aangestuurd door het personeel van Enron om via accounting hedges de winst- en verliesrekening van Enron te ontdoen van teveel 'earnings volatility'. Ook zijn deze SPE's gebruikt om activatransacties mee te plegen die de winst- en verliesrekening van Enron een beter aanzien moeten geven. Deze transacties zijn vaak weer op korte termijn teruggedraaid (buy back-karakter). Volgens Powers e.a. (2002) hebben de hedgetransacties en buy back-transacties ertoe geleid dat Enron in de periode van het derde kwartaal 2000 tot en met het derde kwartaal 2001 1 miljard meer aan nettowinst heeft geboekt dan het volgens US GAAP zou hebben mogen doen. (...) US GAAP zal naar verwachting met betrekking tot kwalificatiecriteria voor een SPE verder worden aangescherpt. Specifiek zal hierbij aandacht worden besteed aan control-criteria en de rol van key-personeel van de sponsor bij SPE's. (...) Niet te verwachten valt dat de regelgeving in de Verenigde Staten zal worden voorzien van een toets naar de economische betekenis van transacties en constructies. (...)"

"Scheiding van belangen - Adviestak van KPMG naar Atos Origin", NRC Handelsblad, 5 juni 2002, door redacteur: " De Frans-Nederlandse automatiseerder Atos Origin neemt de Nederlandse en Britse tak van KPMG Consulting over. Voor de adviestak wordt, deels in obligaties, 657 miljoen euro betaald. (...) Accountants en adviseurs die door hetzelfde bedrijf worden ingeschakeld hebben mogelijk tegengestelde belangen. De een wordt geacht onafhankelijk de boeken te controleren, terwijl de ander voor zijn inkomsten afhankelijk is van het bedrijf. (...)" Het Parool tekent hierbij aan:"Adviespoot KPMG naar Atos Origin", Het Parool, 5 juni 2002, door redactie Economie: "(...) Philips, met 48,6 procent de grootste aandeelhouder van Atos Origin, heeft al ingestemd met de transactie. (...) Het van oorsprong Franse Atos Origin is voor 25 procent afhankelijk van opdrachten van Philips. (...) Atos Origin denkt met KPMG internationale klanten beter te kunnen  bedienen. (...)" 

"Witte huis overstag - Documenten over Enron naar Senaat VS", NRC Handelsblad, 5 juni 2002, door Marc Chavannes: "Het Witte Huis is gisteren, vijf uur te laat, begonnen met het overhandigen aan de Senaat van 2.100 pagina's documenten die inlichtingen kunnen bevatten over regeringscontacten met energiegigant Enron. (...)  Interessant aan de nu op gang gekomen overdracht van de Enron-papieren is niet alleen dat president Bush en vice-president Cheney zich er met hand en tand tegen hebben verzet, maar ook dat de belangrijkste juridisch adviseur van het Witte Huis, Alberto Gonzalez, de knoop heeft doorgehakt en gezegd dat er niet aan viel te ontkomen. Deze Texaan van Latijns-Amerikaanse herkomst geldt als de eerste kandidaat van president Bush mocht zich dit of volgend jaar een vacature in het Supreme Court voordoen. Hij heeft alleen een kans als hij gematigd overkomt op de Senaat."

"Commissaris wil meer grip op overnames", Het Financieele Dagblad, 4 juni 2002, door redacteur: "Commissarissen in Nederland achten zich onvoldoende in staat om de verantwoordelijkheid te dragen voor fusies en overnames van de ondernemingen waarop zij toezien. Zij willen in alle fasen van het overnameproces directer toezicht kunnen uitoefenen. (...) Timmer, commissaris bij Koninklijke Olie en ING, schetste hoe de commissaris eerst door geheimhouding moet afwachten en vervolgens, overladen door cijfers, onder tijdsdruk een beslissing moet nemen. (...)"

"Boekhoudregels impuls voor beter pensioenbeleid", Het Financieele Dagblad, 4 juni 2002, door M. Borst en A. Smits: "(...) Sociale partners te defensief over nieuwe boekhoudregels IAS dwingt tot nadenken over de pensioensituatie binnen de onderneming en maakt de pensioensituatie transparanter. En dat is goed, want daar kun je dan rekening mee houden en op sturen. (...)"

"Overheden steeds listiger boekhouders", Het Financieele Dagblad, 3 juni 2002, door Ria Roerink: "Nu de conjunctuur is afgezwakt, wordt het voor Europese regeringen steeds lastiger om hun begrotingen 'rond' te krijgen. Daarom raakt bij overheden het creatief boekhouden in zwang. (...) Het Duitse tekort nadert de 3%-norm. (...) Duitsland is geen uitzondering in Europa. Overal slaat de verslechterde conjunctuur terug op de begroting: er stroomt minder belastinggeld in de schatkist en de uitgaven stijgen bij toenemende werkloosheid. (...) 'Sinds de conjunctuur verslechtert, stijgt het aantal gevallen van creatief boekhouden', constateert ook Steven Keuning. Keuning is voorzitter van het zogeheten Comité voor Monetaire, Financiële en Betalingsbalansstatistieken (CMFB). (...) Zo wilde Oostenrijk - maar overigens ook andere landen - onlangs de rijksgebouwendienst privatiseren. (...) Op dit moment buigen 'de begrotingsrechters' zich over de vraag wat er gebeuren moet met de nationale bankbiljetten die niet terugkeren bij de centrale bank. Overheden wrijven zich daarover al in hun handen; want de biljetten die niet terugkeren zijn pure winst voor de centrale banken, en die winst valt de overheid ten deel. (...) De Griekse overheid overweegt bijvoorbeeld de te verwachten inkomsten uit de Europese structuurfondsen nu alvast te gelde te maken. (...)"

"Uit het jasje gescheurd of in het pak genaaid", Het Financieele Dagblad, 3 juni 2002, door Vasco van der Boon en Leon Willems: "Behaenk was een kleine tussenpersoon in verzekeringen maar groeide uit tot een van de grootste. Meer groei zit in het vat, verwachten eigenaren, geldschieters en accountant. Gedroomd wordt over een beursgang. Die komt er nooit. (...) Accountant als assurantietussenpersoon Ook KPMG is in verschillende rollen betrokken bij de groeiplannen van Behaenk. Het accountantsbureau toont belangstelling om mee te doen aan een door Behaenk ontwikkelde formule: goedkoper verzekeringen en hypotheken aanbieden op basis van uur maal tarief in plaats van op provisiebasis. Tegelijk controleert deze branchevreemde assurantieondernemer bij Behaenk de boeken en adviseert het de tussenpersoon. Begin 1999 krijgt de connectie Behaenk-KPMG serieus vorm, hoewel daar later nog veel haken en ogen aan verbonden blijken. De accountants sluiten volgens Behaenk-directeur Blok een contract met hem. In plaats van het simpel doorverkopen van polissen van verzekeraars willen Blok en KPMG verzekeringen, hypotheken en financieel advies verkopen zoals advocaten of taxichauffeurs hun diensten verkopen. (...) De KPMG-adviseurs berekenen dat Behaenk met 400 medewerkers en 40 vestigingen landelijk zijn verlies kan ombuigen naar ƒ17 mln winst in 2006. 'Het daarna te behalen einddoel is een beursgang in 2007', schrijft KPMG. (...)"

"Regels voor financiële verslaggevingregels gaan wel in de goede richting", Het Financieele Dagblad, 1 juni 2002, door Ruud Vergoossen: "(...) Blokdijk lijkt vooral moeite te hebben met het fenomeen 'fair value accounting" waarbij de waardering van balansposten en de winstbepaling plaatsvindt op basis van actuele waarden. Internationaal wordt steeds meer van dit model uitgegaan. Ik vind dat een goede ontwikkeling. Het inzicht in het reilen en zeilen van de onderneming wordt verbeterd waardoor de relevantie van de jaarrekeninginformatie toeneemt. Bovendien bevordert het de vergelijkbaarheid van de jaarrekeninginformatie in de tijd en tussen ondernemingen. Daarbij geldt wel dat die actuele waarden op een betrouwbare wijze kunnen worden vastgesteld en dat bij het opstellen van de verslaggevingregels de praktische toepasbaarheid niet uit het oog wordt verloren. (...)"

Noot van Ruud Veenstra: De actuele waarde is weer terug. Zie ook de volgende publicaties van Ruud Veenstra:

"Belastinglatenties bij herwaardering van duurzame productiemiddelen", Audite Auditores (afscheidsbundel van Prof. A.M. van Rietschoten), 1973    (Sinninghe-Damsté-prijs 1974)

 "Inhaalafschrijvingen, winstbepaling, financieringsstructuur en    vervangingsbeleid", Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, januari 1976

"De vennootschapsbelasting over de vermogenstoeneming door herwaardering van productiemiddelen en de jaarrekening", Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, juli/augustus 1977

"De gevolgen van prijsveranderingen voor de resultaatbepaling", Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, april 1980

"Kabelfabel",  FEM/De Week, 1 juni 2002, door René Bogaarts: "Met opgepompte omzetgroei heeft KPNQwest beleggers zand in de ogen gestrooid. Langlopende contracten en deals met concurrenten werden als inkomsten geboekt. Dit voorjaar raakte iedereen in paniek. Daarna ging het snel bergafwaarts. 

Het contract met Sonera was het zoveelste 'multi million eurocontract' dat KPNQwest vorig jaar september met klaroengeschal aankondigde. Het Nederlands-Amerikaanse telecombedrijf had capaciteit op zijn Noord- en Oost-Europese netwerk verhuurd aan zijn Finse collega. Het ging onder meer om de verbinding tussen Stockholm en Helsinki. Precies twee weken later meldde Sonera trots dat het voor miljoenen euro's aan capaciteit op zijn netwerk had weten te slijten aan KPNQwest. Het betrof - jawel - de lijn tussen Stockholm en Helsinki. In feite hebben KPNQwest en Sonera gewoon capaciteit geruild. Geen enkele reden om te juichen, lijkt het, ware het niet dat beide bedrijven hun portie konden boeken als omzet. Daarmee maakten ze mooie sier bij beleggers en analisten die nog steeds, net als in de hoogtijdagen van de nieuwe economie gespitst waren op groei. Volgens Arjen Noorbergen, oud-manager van KPNQwest-dochter E-bone, is dit soort deals aan de orde van de dag. (...)"

(Mei 2002)

"Ondeugdelijke methoden - Worstelen met goodwill",  

€ffect, nr 11, 25 mei 2002, door Floris Hers: "Het wordt langzamerhand lachwekkend. Eerst afboeken, dan activeren en afschrijven, en nu weer activeren en niet afschrijven. Bestendig gedrag was toch een van de Tien Geboden van de jaarverslaggeving? Hoe het ook zij, elk van deze drie methoden voor de verwerking van gekochte goodwill moet als ondeugdelijk verworpen worden. Er is een alternatief. (...) Redelijk alternatief De boekhoudkundige verwerking van gekochte goodwill lijkt dus een onoplosbaar probleem. Maar er is een redelijk alternatief dat al in de winter van 1986 door Sterk en Veenstra werd gelanceerd in de Harvard Holland Review. Zonder de vinger precies op de zere plek - de dubbele belasting - te leggen, onderkenden zij dat afschrijven ten laste van het resultaat tot misverstanden leidt. "De goodwill vertegenwoordigt in economische zin ongetwijfeld een actief. De waardevermindering die gedurende de komende jaren optreedt dient eveneens in de balans tot uitdrukking te worden gebracht. Aan de andere kant dient de winst- en verliesrekening van de nieuwe economische eenheid de resultaten van de activiteiten van deze nieuwe groep op een zodanige  wijze tot uitdrukking te brengen dat over de prestaties in economische zin geen misverstand kan ontstaan", schreven Sterk en Veenstra zestien jaar geleden. Zij stelden voor om de gekochte goodwill stelselmatig direct ten laste van het eigen vermogen af te schrijven. Inderdaad wordt in beginsel op die manier verreweg het beste recht gedaan aan de ontwikkeling van resultaat, vermogen en rendement. in beginsel, want niet alle goodwill komt voor stelselmatige afschrijving in aanmerking. Als er lucht in de goodwill zit omdat meer betaald is dan op basis van realistische kasstroomschattingen gerechtvaardigd is, moet deze lucht ten laste van het resultaat afgeboekt worden. Tegenover deze lucht staan immers geen vervangingsinvesteringen. (...)"

"Nieuwe maand, nieuwe accountant", NRC Handelsblad, 29 mei 2002, door financiële redactie: "In de stroom van boekhoudschandalen in Amerika heeft softwarebedrijf Peregrine Systems opzien gebaard met de omloopsnelheid van zijn huisaccountant. Het softwarebedrijf dat zwaar onder vuur ligt om zijn financiële rapportage heeft - na ontslag van huisaccountant Arthur Andersen in april - gisteren zijn nieuwe accountant KPMG de deur gewezen. (...) De problemen van het softwarebedrijf begonnen met het ontslag van huisaccountant Arthur Andersen in april. (...) Nog geen maand na Andersens vertrek stelde Peregrine de publicatie van kwartaalcijfers uit en kondigde het aan dat zijn nieuwe accountant KPMG op 100 miljoen dollar aan dubieuze omzet was gestuit. (...) Nu is ook de nieuwe accountant ontslagen. Gebleken is dat circa 35 miljoen dollar van de omstreden 100 miljoen dollar omzet afkomstig is geweest van de adviespraktijk van KPMG. (...)"

"Topman Dynegy neemt ontslag", NRC Handelsblad, 29 mei 2002, door correspondent: "Charles 'Chuck' Watson is gisteren opgestapt als topman van het door financiële schadalen geplaagde Texaanse energiebedrijf Dynegy. (...) De problemen van Dynegy begonnen met Project Alpha, een boekhoudkundige constructie die het bedrijf tientallen miljoenen dollars aan belastingen bespaarde. Daarna viel de naam Dynegy in het doorlopende onderzoek naar de energiecrisis in Californië. Het laatste schandaal betrof zogenaamde round trip (neptransacties) met energiehandelaar CMS Energy waarbij op hetzelfde moment energie wordt  verkocht en teruggekocht om de omzetcijfers en het handelsvolume op te poetsen. (...)"

"Strakker keurslijf voor private recherche", Het Advocatenblad, nr 10, 17 mei 2002, door Lex van Almelo: "Een stuurgroep van het Ministerie van Justitie wil de greep op de private recherche vergroten. (...) Na een korte adviesronde zal deze waarschijnlijk nog voor de zomer zijn standpunt bekendmaken. (...) Forensische accountants Als het aan de stuurgroep-Dessens ligt, scheert de wetgever forensisch accountants over één kam met privé-detectives. (...) Het adjectief forensisch, waarmee accountants en vergelijkbare onderzoekers zich graag positioneren aan de bovenkant van de markt, blijkt verwarring en kritiek op te roepen. (...)"

"Elke 'stakeholder' zijn eigen financiële rapport - Financiële verslaggeving via 'internettaal' xbrl komt langzaam op gang", Het Financieele Dagblad, 28 mei 2002, door Bert van Dijk: "(...) Xbrl is geen nieuwe boekhoudmethode, maar een manier om financiële gegevens elektronisch en uniform op te slaan. Daardoor kunnen de winst en verliesrekening en de balans eenvoudig op verschillende manieren worden gepresenteerd. Xbrl is gebaseerd op xml, de opvolger van html, de 'opmaaktaal' waarin de meeste internetpagina's worden geschreven. (...)"

"Senaat wil Enron-dossiers van Bush", De Volkskrant, 23 mei 2002, ANP: "Washington - Een commissie van de Amerikaanse Senaat wil dat het Witte Huis documenten overlegt die betrekking hebben op contacten van de regering met het failliete energieconcern Enron. Voor het eerst volgt een procedure, overeenkomend met een dagvaarding, waardoor de regering-Bush er niet onderuit kan de documenten ter inzage te geven. (...) Het energieconcern heeft de verkiezingscampagne van president Bush gesponsord, gelobbyd voor de liberalisering van de energiemarkt en overheidssteun gevraagd voor projecten in het buitenland. De 'dagvaardingen' zijn gestuurd naar de burelen van Bush en die van de vice-president Dick Cheney. (...) De Senaatscommissie heeft ook (ex-)bestuurders van Enron om informatie gevraagd over contacten met de regering."

"SEC bekijkt rol E&Y bij Baan", NRC Handelsblad, 21 mei 2002, door financiële redactie: "Accountantsorganisatie Ernst & Young loopt het risico alsnog vervolgd te worden voor de dubbelrol bij Baan Company, het softwarebedrijf dat twee jaar geleden ternauwernood ban een faillissement gered werd. Ernst & Young was jarenlang een van de belangrijkste verkopers van de softwarepakketten van Baan en controleerde tegelijkertijd de boeken. (...) Baan Company raakte in 1998 in opspraak toen bleek dat nog niet verkochte software op grote schaal wel in de boeken als omzet werd verwerkt. (...) Ernst & Young was sinds 1994 strategische partner van Baan en tegelijkertijd de controlerend accountant.  De consultants van Ernst & Young waren jarenlang een van de belangrijkste verkopers van Baan-pakketten."

"Opnieuw leren rekenen - De steeds dikkere laag cosmetica op bedrijfscijfers heeft een nieuwe manier van winstberekening opgeleverd. De beurs lijkt zo een stuk duurder", NRC Handelsblad, 18 mei 2002, door Jeroen Wester: "De koers-winstverhouding is het favoriete houvast voor particuliere beleggers om te kijken of een aandeel duur is of goedkoop. (...) Deze week legde de invloedrijke krediet- en aandelenbeoordelaar Standard & Poor's een bijl aan de wortel van de huidige techniek om te kijken of een bedrijf duur is of niet. (...) De ondergang van Enron en allerhande boekhoudkundig gefröbel hebben de aandacht voor winstmanipulatie in het middelpunt van de belangstelling gezet. Bedrijven gaan steeds creatiever om met de manier waarop zij hun prestaties meten. (...) Naast het meetellen van sommige kosten en tegenvallers, filtert het bureau de resultaten voor meevallers. Boekwinsten op vastgoedtransacties en derivatentransacties tellen niet mee in de 'kernwinst'. (...) De onderzoekers van S&P schatten dat beleggers eigenlijk niet 22 maar gemiddeld circa 30 maal de winst voor een bedrijf betalen. Ofwel, de beurs is eenderde duurder. (...)" 

"Accountantsstrijd legt een bommetje onder samenwerking", Het Financieele Dagblad, 21 mei 2002, door correspondent: "Accountantskantoor Deloitte & Touche in Maastricht weigert een goedkeurende verklaring te geven voor de complete verslaglegging van het in totaal €81 mln kostende grensoverschrijdende overheidsproject Euregio Maas-Rijn 1994-1999. (...) De Maastrichtse controleurs vinden dat de betrokken Belgische en Duitse accountants, die deelprojecten hebben gecontroleerd, niet voldoen aan de eisen van het Nederlands Instituut van Registeraccountants (Nivra). (...) August Kohl, coördinator van de Euregio Maas-Rijn, vreest het ergste wanneer Nederland inschakeling van een private accountant eist. 'Dit kan tot ruzie voeren.' (...)"

"Niet-bindende aanbevelingen accountants voor bedrijven", Het Financieele Dagblad, 17 mei 2002, door correspondent: "(...) Over drie jaar wordt geëvalueerd of de aanbevelingen (van de Europese commissie) voldoende zijn overgenomen. Zo niet, dan volgen alsnog hardere, wettelijke maatregelen. (...)" 

"Schandalen beheersen beurs New York", De Volkskrant, 16 mei 2002, door verslaggever: "De beurs van New York wordt overspoeld door schandalen. Na het failliet van energiereus Enron en de deconfiture van accountant Arthur Andersen eerder dit jaar, neem de stroom affaires toe. (...)"

"'Winnaar' KPNQwest in ijltempo ten onder aan diep wantrouwen", -Boekhoudtrucs mogelijke oorzaak debacle - De Volkskrant, 16 mei 2002, door Gert-Jan van Teeffelen: "Glasvezelbedrijf KPNQwest, twee jaar geleden een van de meest veelbelovende bedrijven aan de Amsterdamse  beurs, staat plotseling op omvallen. 'Er moet iets vreselijks zijn gebeurd tussen maart en april.' (...) Siebrand vermoedt dat KPNQwest toch heeft gerommeld met de cijfers, en geen goedkeurende accountantsverklaring kreeg voor zijn jaarverslag, dat in april al had moeten verschijnen. 'Er is iets fundamenteel mis, en reken maar dat deze accountant meedogenloos is.' De naam: Arthur Andersen."

"Ex-accountant Enron: we wisten van geknoei", NRC Handelsblad, 15 mei 2002, door correspondent: "Partners van de accountantsfirma Arthur Andersen wisten al geruime tijd hoe dubieus de boekhoudkundige aanpak van de nu bankroete energiehandelaar Enron was. Dat heeft de ontslagen accountant David Duncan onder ede verklaard. (...) Grote debetposten werden buiten de boeken gehouden en virtuele transacties als winstgevende omzet geboekt om de beurs maar te laten geloven dat omzet en winst van Enron omhoog bleven schieten. (...) Duncan riep in herinnering dat hij bij de voorbereiding van de winstmededeling van Enron over het derde kwartaal 2001 intensief had overlegd met een senior partner en een juriste van Arthur Andersen. Die vroegen hem op het laatste moment hun naam te verwijderen van een memo aan Enron waarin erop werd gewezen dat bepaalde verliezen werden gedefinieerd op een manier die strijdig is met SEC-richtlijnen. (...)"

"S&P komt met maatstaf voor 'kernwinst'", NRC Handelsblad, 15 mei 2002, door financiële redactie: " Standard & Poor's, de Amerikaanse kredietbeoordelaar, gaat een nieuwe winstmaatstaf invoeren, die voor meer helderheid en eenduidigheid moet zorgen. Dat heeft Standard & Poor's gisteren bekendgemaakt. De zogeheten core earnings-benadering (kernwinst) laat eenmalige posten buiten beschouwing, maar bevat wel kosten met betrekking tot onder meer optieplannen voor werknemers en pensioenen. (...)"

"Algemeen belang niet veilig bij Van Baalen", Het Financieele Dagblad, 14 mei 2002, door Hans Blokdijk: "In het kader van de evaluatie van de accountantswetgeving heeft de Tweede Kamer op 3 april een motie-Van Baalen aangenomen. (...) De motie-Van Baalen beoogt een selecte groep te blijven beschermen, en deze daardoor een oneigenlijk concurrentievoordeel te laten behouden. Door het standpunt van de minister wordt de activiteit ten behoeve van het maatschappelijk verkeer - de controle van aan derden over te leggen verantwoordingen - echter nauwelijks beschermd. (...) En dit terwijl de evaluatie van de accountantswetgeving nu juist was begonnen om de activiteiten voor het maatschappelijk verkeer! (...) Tekenend was de hoorzitting van de vaste kamercommissie voor Economische Zaken over dit onderwerp op 31 januari 2002. Daar waren vertegenwoordigd de lobby's van accountants (NIvRA, NOvAA, SRA, Big-4) en van hun cliënten (VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland), die natuurlijk weer uiterst tevreden waren over hun klantvriendelijke accountants. Het algemeen belang werd slechts vertegenwoordigd door enkele privé-personen. Zelfs de VEB heeft nooit van enige belangstelling blijk gegeven, hoewel de gevoeligheid van de beurskoersen voor slecht accountantswerk daar toch wel aanleiding toe gaf! Van Baalen heeft na aan alle RA's en AA's een brief gestuurd met een oproep om hem op 15 mei voorkeursstemmen te  bezorgen. Het algemeen belang is echter bij hem beslist niet veilig."

"Reliant geeft gesjoemel met omzetcijfers toe", NRC Handelsblad, 14 mei 2002, door redacteur: "De Amerikaanse energiesector is opnieuw opgeschrikt na de crisis rond energiebedrijf Enron. Reliant Resources, dochteronderneming van Reliant Energy, gaf gisteren toe dat het jarenlang de omzetcijfers kunstmatig hoog heeft gehouden. Reliant Resources, eigenaar van de Nederlandse stroomproducent Una, heeft de omzet van de gas- en elektriciteitshandel de afgelopen drie jaar met zeker 10 procent verhoogd door gesjoemel met de cijfers. Handelaren van Reliant Resources verkochten stroom aan elkaar en boekten dit vervolgens als omzet. De omzet zou hierdoor 6 miljard dollar (6,5 miljard euro) hoger zijn uitgevallen. De winstcijfers zouden niet zijn opgepompt. (...)"

"Directie: chaos bij Amsterdamse GVB", NRC Handelsblad, 14 mei 2002, door Jos Verlaan: "Het Amsterdamse GVB, het openbaarvervoerbedrijf dat morgen onderwerp is van een referendum, heeft vanaf 1997 ten onrechte positieve accountantsverklaringen over zijn jaarrekeningen gekregen. Dat schrijft de vorig najaar aangetreden directie in interne correspondentie met het personeel. (...)"

"Pensioenfonds op de rem -  Unilever en Philips: geen geld terug", NRC Handelsblad, 7 mei 2002, door Menno Tamminga: "Twee van de grootste pensioenfondsen die voor individuele Nederlandse ondernemingen werken, hebben de teruggave van overtollig vermogen aan hun werkgever gestaakt na de koersval vorig jaar op de beurzen. Elektronicabedrijf Philips heeft vorig jaar nog wel een recordbedrag teruggekregen van zijn eigen Nederlandse pensioenfonds, maar ziet dit jaar af van een nieuwe teruggave door het fonds. (...) Voedings- en zeepconcern Unilever heeft  vorig jaar maar de helft van het overtollig vermogen van zijn Nederlandse pensioenfonds terug gekregen als oorspronkelijk de bedoeling was. (...) Het Philips pensioenfonds is het grootste pensioenfonds dat aan een Nederlandse individuele onderneming is verbonden. (...)"

"Voorzitter SEC ligt opnieuw onder vuur", Het Financieele Dagblad, 7 mei 2002, door correspondent: " Voorzitter Harvey Pitt van de Securities and Exchange Commission (SEC) ligt wederom onder vuur wegens vermeende belangenverstrengeling. Dit weekeinde brachten de voorzitter van de SEC (de belangrijkste toezichthouder op het Amerikaanse effectenwezen) en KPMG tegenstrijdige versies naar buiten over een gesprek dat Pitt op 26 april jongstleden had met de nieuwe bestuursvoorzitter van de Amerikaanse tak van KPMG, Eugene D. O'Kelly. (...) Medewerkers van de SEC zouden op het punt staan om ook een procedure tegen KPMG te beginnen. KPMG was tot oktober 2001 decennia lang de externe accountant van Xerox. Pitt ontkent dat het 'Xerox-dossier' in het gesprek met O'Kelly ter sprake kwam. (...) Bovendien volgen waarnemers het gedrag van Pitt in deze met extra aandacht: voor hij in augustus 2001 voorzitter van de SEC werd, telde Pitt als advocaat alle grote accountantskantoren, inclusief KPMG, onder zijn klanten. (...) Er is KPMG alles aan gelegen om het 'Andersen-scenario' te vermijden en een gevecht met de SEC en Justitie over Xerox te voorkomen. (...) De procureur-generaal van de staat New York startte een procedure tegen Merrill Lunch, waarna de SEC meldde dat het ook een onderzoek begon. Merrill Lynch was een klant van Pitt. (...)"

"Fortuyn wil ondernemers als Timmer in zijn kabinet", Het Financieele Dagblad, 6 mei 2002, door correspondenten: " Als de Lijst Pim Fortuyn na 15 mei in het kabinet komt, gaat de lijsttrekker proberen ondernemers met ervaring met grote saneringsoperaties te interesseren voor een ministerspost. (...)"

"Fortuyn de ideeën, anderen de uitvoering - 'Stabiliteit van het bestuur voor bedrijven belangrijker dan stabiliteit van een kabinet.'", Het Financieele Dagblad, 6 mei 2002, door Giselle van Cann en Rijk Timmer: "Als Fortuyn premier mag zijn, wordt het land bestuurd op basis van 'management by speech' en met strakke prestatiecriteria. 'Ik heb de ideeën, voor de uitwerking zijn anderen.' In gesprek met de politieke buitenstaander die Nederland zegt te willen vernieuwen. (...)"

"Financiële sector hoog op de agenda", Het Financieele Dagblad, 6 mei 2002, door correspondent: "Het toezicht op de Europese financiële sector moet worden gestroomlijnd. Morgen geven de ministers van financiën opdracht tot een onderzoek naar de gewenste vorm en inhoud van dat toezicht. (...)"

"'Pensioenfondsen rekenen zich te rijk'", De Volkskrant, 2 mei 2002, (ANP): "Amsterdam - Pensioenfondsen hebben de pensioenpremies in de jaren negentig stelselmatig te laag gehouden. Ze dreigen in grote problemen te komen omdat ze zich de komende jaren rijk rekenen met te gunstige beleggingsresultaten. Dat stelde voorzitter A. Oosenbrug van het Actuarieel Genootschap woensdag. Volgens Oosenbrug hebben de regering en de vakbonden waarschuwingen voor het dreigend pensioengat genegeerd."

"Fondsmanagers VS zoeken onbesmet onderzoek", Het Financieele Dagblad, 2 mei 2002: "Bijna de helft van de institutionele beleggers in de Verenigde Staten gaat een groter deel van zijn transacties doen via effectenbanken die weinig of geen conflicterende belangen herbergen tussen hun onderzoek- en zakenbankactiviteiten. Deze conclusie trekt het Amerikaanse onderzoeksbureau Greenwich Associates uit een enquête onder ruim driehonderd Amerikaanse vermogensbeheerders. (...)"

"Zicht op kosten beleggingsfonds groeit", Het Financieele Dagblad, 2 mei 2002, door Joost van Mierlo en Bendert Zevenbergen: "(...) 'Nederland is op het gebied van transparantie van beleggingskosten echt een ontwikkelingsland', zegt Freddy van Mulligen, onderzoeker bij Morningstar Nederland. 'De zet van DNB is een vooruitgang, mits de Expense Ratio op een goed manier wordt berekend.' DNB is op zijn hoede. De toezichthouder heeft niet de illusie dat banken en andere financiële instellingen ineens het achterste van de tong zullen laten zien. Transactiekosten, marketingkosten, een meer dan gemiddelde omloopsnelheid van de portefeuille: het zal voorlopig onduidelijk blijven. Maar het is een eerste stap die nu gezet wordt."

(April 2002)

"Accountant beboet voor rol in Barings", NRC Handelsblad, 30 april 2002, (Reuters): "Londen, 30 april. De Britse toezichthouder op de accountancysector heeft Coopers & Lybrand beboet voor zijn rol in de ondergang van de zakenbank Barings. Het accountantsbureau, nu onderdeel van PricewaterhouseCoopers, moet 250.000 pond sterling (405.000 euro) betalen. Ook de betrokken accountant kreeg een boete, van 25.000 pond. Barings ging in 1995 ten onder nadat derivatenhandelaar Nick Leeson 830 miljoen aan verliezen had veroorzaakt. Hij kon lange tijd zonder controle zijn gang gaan."

"Helder zicht gewenst", FEM De Week, 27 april 2002, door Jeroen Ansink: "De perverse zakkenvullerij van de Enron-top heeft in de Verenigde Staten een oude discussie over opties opnieuw doen oplaaien. Ondernemingen zeggen tegen aandeelhouders dat opties niets kosten, maar declareren de kosten wel bij de fiscus. Moeten bedrijven gedwongen worden duidelijk te maken wat hun optieregelingen de aandeelhouder kosten? In 1993 kwam de Financial Accounting Standards Board met een controversieel plan: dwing het bedrijfsleven om de kosten van optiepakketten in de jaarrekening als een uitgavenpost te boeken, net zoals dat gebeurt met salarissen en bonussen. Het was het regelgevende orgaan voor de Amerikaanse accountancysector een doorn in het oog dat bedrijven deze vorm van prestatiebeloning buiten de balans hielden. (...) Elke geoefende optie leidt tot een lagere winst per aandeel, een niet onbelangrijk criterium bij de koersvorming van een fonds. De FASB kreeg steun van senator Carl Levin, die het plan in een wetsvoorstel verpakte. (...) Het wetsvoorstel werd door de Senaat met een overweldigende meerderheid naar de prullenbak verwezen. (...) Maar toen energiereus Enron vorig jaar december met een daverende klap failliet ging, werd akelig duidelijk tot welke excessen het gebrek aan transparantie rondom optieregelingen kan leiden. (...) De publieke verontwaardiging rondom het Enron-schandaal was zo groot dat senator Levin zijn plan weer uit de prullenbak heeft gevist. In een in februari ingediend wetsvoorstel suggereerde hij dat bedrijven die de kosten van hun optieregelingen niet in de resultaten verwerken, geen recht meer hebben op bepaalde fiscale voordelen. (...) Zonder het fiscale voordeel van een miljard dollar voor 'opties voor werknemers' zou de operationele kasstroom - winst plus afschrijvingen - van 760 miljoen dollar die telecombedrijf Lucent voor het jaar 2000 rapporteerde, bijvoorbeeld zijn uitgelopen op een verlies van 340 miljoen dollar. Dit keer staat Levin er niet meer alleen voor. (...) De discussie rondom optieregelingen is daarmee meer een politieke dan een economische kwestie geworden. En dat is jammer, want in het post-Enron tijdperk is de behoefte aan transparante jaarverslagen groter dan ooit. Het is absurd dat bedrijven een deel van hun loonkosten tegelijkertijd als een kostenloze arbeidsvoorwaarde en als een belastingaftrekbare kostenpost kunnen beschouwen. Om in de woorden van de befaamde superbelegger  Warren Buffet te spreken: als een optie geen vorm van beloning is, wat is het dan wel?"

"Crisis in de advocatuur", FEM De Week, 27 april 2002, door Bart de Koning: "Het zijn spannende tijden voor advocaten. KPMG Steins Bisschop is over de kop, De Brauw breekt met Linklaters en de klanten mopperen over de rekeningen. Hebben grote internationale maatschappen nog toekomst? (...)"

"Gouden kraan op zolder", FEM De Week, 27 april 2002, door Bart de Koning: "Gênant, pijnlijk, onbegrijpelijk, schandalig: woorden die steeds terugkomen in gesprekken met (oud)-advocaten van Steins Bisschop. Op 17 april ging het Nederlandse advocatenkantoor van KPMG failliet. (...)"

"Weinig vertrouwen in accountants", FEM De Week, 27 april 2002, door BdK: "De strapatsen van Andersen in Texas hakken er ook in Nederland stevig in. Nog maar een op de vijf klanten gelooft dat het maatschappelijk vertrouwen in de onafhankelijkheid van accountants hoog is. De accountants zelf zijn nog iets pessimistischer. (...) Cruciaal is de vraag of accountantskantoren ook grote adviesopdrachten mogen uitvoeren bij bedrijven waar ze de boeken controleren. Juist die vermenging van taken kan de onafhankelijkheid in gevaar brengen. De helft van de accountants die werkzaam zijn bij een groot kantoor, vindt dat dit nog steeds kan. Ruim zeventig procent van de grotere  bedrijven antwoordde op deze vraag dat die vermenging juist ongewenst is. Opvallend is ook dat de klanten van kleinere kantoren tevredener zijn over hun accountants dan de klanten van grote kantoren. Al met al is de markt na Enron dus niet erg enthousiast over de grote full service-kantoren. (...) Terwijl de kritiek van klanten én autoriteiten op de grote kantoren aan beide zijden van de oceaan alleen maar aanzwelt, weten de accountants zelf niet veel beters te verzinnen dan nog groter worden."

"Inzicht pensioenkosten zaait paniek - brandbrief roept op tot Europese discussie over transparantie pensioenen", Het Financieele Dagblad, 26 april 2002, door Pieter Elshout: "Veel bedrijven weten zelf niet eens hoe hun pensioenfonds er voor staat, laat staan dat ze eventuele tekorten publiek willen maken. De Nederlandse sociale partners verzetten zich hevig tegen Europese wetgeving die de ramen opengooit. (...)"

"Pensioenregel kost bedrijven miljarden", Het Financieele Dagblad, 26 april 2002, door correspondent: "De winst van Nederlandse multinationals lag in 2000 € 14 mrd lager dan de bedrijven laten zien. Dat blijkt als de jaarverslagen worden gecorrigeerd voor verborgen pensioenverliezen. Deze correctie wordt vanaf 2005 in Nederland waarschijnlijk verplicht als Europa IAS-regels invoert. (...) Van het rampzalige beursjaar 2001 zijn de cijfers niet compleet, maar het verlies is zeker niet kleiner. (...) Het verlies is voor de rest van Nederland, inclusief rechtstreeks bij verzekeraars ondergebrachte pensioenen, waarschijnlijk minstens even groot. Dit is niet te achterhalen omdat Nederlandse bedrijven de cijfers verborgen mogen houden. Multinationals met een notering in Amerika moeten meer openheid geven. (...) De totale winst van het beursgenoteerde Nederlandse bedrijfsleven bedroeg € 50 mrd in 2000. De nieuwe regels maken duidelijk dat daarvan de helft verdampt is door de dalende koersen van de pensioenreserves in dat jaar. (...)"

"Merrill Lynch krijgt hulp van Giuliani", Het Financieele Dagblad, 26 april 2002, door correspondent: "Merrill Lynch heeft voormalig burgemeester Rudy Giuliani van New York aangetrokken als adviseur in de analistenaffaire. 'Giuliani Partners' gaat de Amerikaanse zakenbank helpen in haar onderhandelingen met procureur-generaal Eliot Spitzer van de staat New York. (...) Naast Spitzer hebben ook de SEC, het federale ministerie van justitie en diverse andere staten als Californië zich op de analistenaffaire geworpen. De verschillende toezichthouders overleggen met elkaar en streven naar een zo breed mogelijke oplossing voor de hele sector. (...)"

"Xerox kampt met boekhoudproblemen", Het Financieele Dagblad, 25 april 2002: "Kopieermachinefabrikant Xerox stelt de publicatie van de kwartaalcijfers uit vanwege problemen met de boekhouding. Dat heeft het concern woensdag voor opening van de beurs in New York aangegeven. De cijfers stonden voor vandaag op de agenda. Xerox kreeg half april van de Securities and Exchange Commission (SEC), de Amerikaanse toezichthouder, een geldboete van $10 mln vanwege financiële fraude. 'De hoogste managementlaag van Xerox heeft een vierjarig schema opgesteld om het daadwerkelijke resultaat van het bedrijf te maskeren', stelde Paul Berger van de SEC in een toelichting."

"Uitspraak over 'koppelverkoop' accountants KPMG uitgesteld", Het Financieele Dagblad, 23 april 2002, door redacteur: "De Raad van Tucht voor accountants heeft een uitspraak in de zaak tegen twee KPMG-accountants maandagochtend uitgesteld. De tuchtrechter wil eerst interim-manager John Blankert als getuige horen. (...) De rechter wil nu vaststellen hoe de onderlinge verhoudingen waren tussen Blankert, die via KPMG Interim Management was ingehuurd als algemeen directeur van ABAB, en de andere KPMG'ers die voor het bedrijf werkten. Ook controleerde KPMG de jaarrekening van ABAB. Er is nog geen datum vastgesteld voor het getuigenverhoor."

"Deloitte & Touche koopt Andersen Nederland", De Volkskrant, 23 april 2002, door verslaggeefster: "Accountancyfirma Deloitte & Touche neemt de Nederlandse tak van branchegenoot Andersen over. Als de partners van Deloitte vrijdag instemmen en kartelwaakhond NMa de samenvoeging goedkeurt, gaat Andersen Nederland per 1 juni op in Deloitte & Touche. Beide partijen willen het overnamebedrag niet bekendmaken. (...) 'Onze fiscale praktijk is groot', verklaart Jan Dalhuisen, bestuursvoorzitter van Andersen Nederland, de keuze. 'De vestigingen in Groot-Brittannië - ook groot in belastingen - en de belastingpraktijk in de VS waren al overgegaan naar Deloitte. Dat was voor ons reden hetzelfde te doen.' (...) Deloitte wordt daarmee het grootste accountantskantoor in Nederland. (...)"

"Combinatie accountant/interim-manager 'absoluut verfoeilijk'", Het Financieele Dagblad, 22 april 2002, door Jan Fred Van Wijnen: "Vandaag doet de tuchtraad voor accountants uitspraak in een bijzondere klacht tegen KPMG. (...) Eerst werd KPMG-accountant Ruud Koedijk aangesteld als adviseur van de raad van commissarissen. Vervolgens kwamen de speurneuzen van KPMG Forensic Accounting binnen om de mestfraude te onderzoeken. Via KPMG Interim Management werd John Blankert ingehuurd als tijdelijk hoofddirecteur. En ten slotte werd KPMG gecontracteerd om de jaarrekeningen over 1999 en 2000 te controleren. Hun onderlinge verhouding werd ook geregeld: adviseur Koedijk was 'aanspreekpunt' voor interim-directeur Blankert. Met deze 'koppelverkoop', die KPMG ongeveer 3 miljoen gulden opleverde, hebben de accountants volgens de ABAB-medewerker hun onafhankelijkheid verkwanseld. (...) Bij andere bureaus voor interim-management wordt de koppelverkoop door accountants fel bekritiseerd. Jos Staatsen, voorzitter van management- en adviesbureau Boer & Croon en oud-burgemeester van Groningen, zegt dat de combinatie hem 'een doorn in het oog' is. 'Wat ik absoluut verfoeilijk vind', zegt hij, 'is de combinatie van financieel directeur en controlerend accountant van hetzelfde kantoor. Die komen we in de praktijk nogal eens tegen.' (...) Rik Hindriks, Tweede-Kamerlid voor de PvdA en woordvoerder in de discussie over de nieuwe accountantswet, zegt dat de omstreden combinatie voorkomt als 'schering en inslag'. In zijn eigen praktijk als interim-manager komt hij het 'veelvuldig' tegen bij nutsbedrijven en openbaarvervoersbedrijven. 'Alle grote kantoren zitten daar', zegt hij. (...)"

"Hoe betrouwbaar zijn je partners eigenlijk", NRC Handelsblad, 17 april 2002, door Michiel Hegener: "Hoe handig is het als arts, advocaat of accountant nog om partner te zijn in een maatschap, na de ondergang van Enron? Hoe groot is het gevaar dat een blunder van een maat een claim tegen alle partners met zich meebrengt? En zijn er alternatieven voor deze arbeidsorganisatievorm? (...)"

"Een derde van personeel vliegt eruit bij Britse tak Andersen", Het Financieele Dagblad, 18 april 2002, door redacteur: "Bij de Britse tak van accountantskantoor Andersen verdwijnen 1500 banen. Dat is een derde van het personeel, als de partners niet worden meegerekend. De ontslaggolf is een direct gevolg van de Enron-affaire. (...)"

"Doorstart voor failliete KPMG-advocaten", Het Financieele Dagblad, 18 april 2002, door redacteur: "Steins Bisschop Meijburg & Co, het advocatenkantoor van accountantsbolwerk KPMG, is gisteren failliet verklaard. Een deel van het kantoor gaat verder onder de naam K-Legal Nederland. (...) Het belangrijkste verschil is dat K-Legal Nederland beter gebruik denkt te maken van het KPMG-klantennetwerk dan zijn voorganger. De meeste advocaten die niet kunnen overstappen naar K-Legal Nederland hebben inmiddels een nieuwe baan gevonden. De oprichter en naamgever van het kantoor, Bas Steins Bisschop, is niet betrokken bij het nieuwe kantoor. Hij trad ruim een jaar geleden al terug toen hij hoogleraar werd."

"De nieuwe marsroute van Shell", Het Financieele Dagblad, 13 april 2002, door Mathijs van Gool: "Acquisities leveren voorlopig weinig rendement maar wel schulden. (...) Het is de laatste tijd even opletten. Shell steekt zich in de schulden. (...) In feite is de knauw in productiegroei gerelateerd aan de grote afslankoperatie in de afgelopen jaren. Vanaf 1998 heeft het overvette Shell circa $5 mrd aan kosten weggesneden en de investeringen teruggeschroefd. De effecten van lagere investeringen komen nu naar buiten. Door onderinvesteringen in 1999, 2000 en 2001 konden de productiegroeidoelstellingen niet worden gehaald en bedroeg bijvoorbeeld de belangrijke 'reserve vervangingsratio' van olie en gas tezamen over 2001 slechts 74%. (...)"

"Accountant twijfelt over toekomst UPC", De Volkskrant, 15 april 2002, door verslaggever: "Arthur Andersen, de accountant van UPC, zegt te twijfelen aan het voortbestaan van het noodlijdende kabelbedrijf. UPC heeft afgelopen jaar een nettoverlies geleden van 4,4 miljard euro. Dat is meer dan twee keer zoveel als in het jaar 2000. Toen bedroeg het verlies nog 2 miljard euro. UPC maakte het verlies vrijdagavond na sluiting van de Amerikaanse beurzen met een persbericht van één A-4 bekend. De cijfers zijn diezelfde dag bij de SEC, de Amerikaanse beurstoezichthouder, gedeponeerd. (...) UPC had publicatie van de cijfers uitgesteld vanwege een geschil met Arthur Andersen over de wijze van boekhouden. (...) Grootste verliespost voor UPC is een extra afwaardering op de bezittingen. Omdat in de Verenigde Staten nieuwe boekhoudkundige regels gelden, moeten bedrijven elk jaar hun bezittingen herwaarderen naar de actuele waarde. (...)"

"Crisismanagement staat centraal op Ecofin-top in Oviedo", Het Financieele Dagblad, 15 april 2002, door Klaas Broekhuizen: "De Europese ministers van financiën spraken dit weekeinde in het Spaanse Oviedo vooral over oorzaken en risico's van instabiliteit en over crisismanagement. De Argentijnse schuldencrisis en malversaties rond de boekhouding van het Amerikaanse energieconcern Enron vormden voor de Ecofin-vergadering van Europese ministers van financiën, gouverneurs van centrale banken en de Europese Commissarissen Frits Bolkestein en Pedro Solbes de aanleiding om dit weekeinde in het Noord-Spaanse Oviedo eens wat langer stil te staan bij het managen en beheersen van crises. (...)"

"Harde landing - koersval door vertrouwenscrisis", Het Financieele Dagblad, 15 april 2002, door Hein Haenen: "Wall Street heeft de ultieme motie van wantrouwen aangenomen. De grootste aandelenmarkt van de VS waardeerde een van zijn grote favorieten, General Electrics, donderdag 9,3% af nadat tegenvallende kwartaalresultaten twijfels opriepen over de boekhoudmethoden en met name de verantwoording van zijn omzet. (...) De Enron-affaire blijkt slechts de neus van de kameel. (...) Het is uitgegroeid tot een brede twijfel aan de integriteit van de financiële verslaggeving. Het zijn niet zozeer de malversaties en fraudes die beleggers hebben geschokt. Fundamenteler is het besef dat binnen de boekhoudregels en onder toezicht van accountants een vals of suggestief beeld van de resultatenontwikkeling kan worden geschetst, en dat dit ook op grote schaal gebeurt. De vertrouwenscrisis beperkt zich niet tot de VS. De Amsterdamse beurs liet vorige week de koers van Ahold 10% vallen, nadat het jaarverslag omstreden posten in de winstbepaling aan het licht bracht. (...)"

"SEC strijdt voor herstel geloofwaardigheid na reeks affaires", Het Financieele Dagblad, 15 april 2002, door Harry Rijnen: "(...) Waar was eigenlijk de beurstoezichthouder? (...)"

"Meer controle Nasdaq op buitenlands beursfonds", Het Financieele Dagblad, 15 april 2002, door correspondent

"EU: beter toezicht bedrijven", De Volkskrant, 15 april 2002, door correspondent: "(...) De aanleiding vormen de malversaties rond het Amerikaanse energieconcern Enron. (...)"

"Advocaten en accountants krijgen een hete zomer", Het Financieele Dagblad, 15 april 2002, door Jacco Gunst

"Het 'goodwill-mannetje' slaat toe ", De Volkskrant, 15 april 2002, door Joost Ramaer: "Grote overnames, betaald met aandelen, zijn voorbij voor Nederlandse bedrijven. Managers én beleggers zullen moeten wennen aan minder groei en grotere schokken. Plus: drie aanwijzingen voor het lezen van de jaarrekening. (...)"

"Fraudeonderzoek Xerox richt zich ook op KPMG", The Wall Street Journal / De Financiële Telegraaf, 11 april 2002: "De Amerikaanse beurswaakhond Securities and Exchange Commission (SEC) heeft het onderzoek naar mogelijke fraude bij kopieermachinefabrikant Xerox uitgebreid naar individuele ex-bestuurders en accountants van KPMG. (...) De voormalige topman van Xerox, Paul Allaire, en zijn financiële man, Barry Romeril, alsmede KPMG-partner Michael Conway (die verantwoordelijk was voor de controle van de boeken van Xerox) hebben een zogenoemde Wells-aanzegging gekregen, zo meldde deze bronnen. Daarmee wordt hun te verstaan gegeven dat zij waarschijnlijk zullen worden beschuldigd van overtredingen van de effectenwet. (...) De SEC gelooft dat Xerox ingewikkelde constructies heeft opgezet om de omzet te boeken uit kantoorapparatuur waarvoor het lange termijn leasingcontracten had afgesloten. (...) Howard Schiffman, een jurist die gespecialiseerd is in effectenzaken vindt de stappen tegen KPMG en de belangrijkste partner die de Xeroxaccount beheerde van grote betekenis. Het laat volgens hem zien dat de medewerkers van de SEC geloven dat het accountantskantoor 'hetzij op de hoogte was van, hetzij in hoge mate tekort schoot door niet op de hoogte te zijn' van de vermeende frauduleuze boekhouding bij Xerox."

"'Ook in Nederland claims door speels boekhouden", De Telegraaf, 11 april 2002, door Bart Mos: "De Enron-affaire zal dit jaar ook nadreunen in het Nederlandse bedrijfsleven, zo verwacht de Amerikaanse bestuurdersaansprakelijkheidsverzekeraar Chubb. De verzekeringsmaatschappij voorziet dat accountants in ons land de boekhoudregels aanzienlijk strikter gaan toepassen dan voorheen en zelfs jaarrekeningen met terugwerkende kracht zullen wijzigen. 'Wij houder er serieus rekening mee dat deze maatregelen tot schadeclaims gaan leiden', aldus directeur Clemens Nieuwenstein van Chubb. (...) Met het omvallen van energiereus Enron en de verwijtbare rol die huisaccountant Arthur Andersen daarbij speelde, blijken accountants plotseling een stuk minder betrouwbaar en onafhankelijk dan hun image aanvankelijk deed geloven. De boekhouding biedt een ongekende reeks van mogelijkheden om recht te buigen wat krom is. (...) En volgens Nieuwenstein, die bij Chubb verantwoordelijk is voor aansprakelijkheidsverzekeringen in de Benelux en Scandinavië, zijn ook Nederlandse accountants in de afgelopen jaren creatief omgegaan met boekhoudregels. 'Zij zullen zich als gevolg van de Enron-affaire in dit boekjaar veel strikter opstellen bij de goedkeuring van jaarrekeningen dan voorheen. Zie maar hoe er momenteel al wordt geschoven met goodwill en beleggingsopbrengsten. Ik sluit niet uit dat dit tot claims gaat leiden. Zeker als die striktere opstelling tot bijstelling van eerdere rapportages leidt.' (...)" 

"'Merrill Lynch-drama' maakt einde aan sterrenstatus analist", Het Financieele Dagblad, 11 april 2002, door Gerben van der Marel: "Het Openbaar Ministerie in New York doet onderzoek naar strafbare belangenconflicten bij analisten. Het zegt tegen Merrill Lynch 'dramatisch bewijs' te hebben gevonden. Zakenbank Merrill Lynch boet deze week flink in aan geloofwaardigheid. Merrill is een van de negen aangeklaagde banken in de Enronzaak. (...) De gewezen steranalist Henry Blodget laat zich laatdunkend uit over beursfondsen die goede klanten zijn van de adviesafdeling van de bank en daarom het meest glanzende koopadvies kregen naar buiten toe. Binnen de bank was duidelijk dat analisten naar de pijpen dansten van adviseurs, zo blijkt uit de e-mails. 'De onafhankelijkheid van de analist is een grote leugen. Ik denk niet dat het goed is om met een koopadvies te komen', zo mailde een analist met wroeging intern. 'Jan Modaal en zijn vrouw verliezen hun pensioenen omdat wij niet willen dat de bestuursvoorzitter van onze cliënt boos wordt.' 'Dit is dodelijk, ik denk net zozeer als het door de papiervernietiger halen van de boekhouding van Enron', zegt professor dr Ruud Pruijm van de Erasmus Universiteit. 'De opstapeling van financiële schandalen ondermijnt het vertrouwen in deze wereld. Dit komt daar nog weer boven op.' (...) Analisten kunne achter de tralies belanden. Verschillende banken zijn gedagvaard. Merrill is woedend. De aanklager had als schikking voorgesteld dat de analistenafdeling van de rest van de bank zou worden losgemaakt. Toen dat werd geweigerd, maakte hij de kwestie openbaar. (...) En nu dreigen ook bedrijven het vertrouwen van beleggers te verspelen na vermoedens van fraude en belangenverstrengeling. Gisteren bleek dat het Duitse Comroad heeft gelogen over de omzet: in 2001 boekte het 98% minder omzet dan eerder gemeld. (...)"

"Aegon: 'Regelgeving is een rommeltje'", Het Financieele Dagblad, 10 april 2002, door redacteur: "De verschillen tussen de boekhoudmethodes in Europa en de VS leiden in het huidige beursklimaat tot grote onrust. Maar de beursfondsen worden op hun beurt horendol van de stelselwijzigingen die op hen worden afgevuurd. 'Hoe is het in 's hemelsnaam mogelijk dat we binnen twee jaar twee keer van systeem moeten veranderen', vraagt bestuurslid Jos Streppel van verzekeraar Aegon zich af. De 'chief financial officer' laat zijn 'humeur er niet door verpesten', maar het zit hem wel hoog. 'We praten al jaren mee, maar zo langzamerhand kunnen we er niets meer aan doen dat de wetgever er een rommeltje van maakt', zegt Streppel. (...) Een groot pijnpunt voor Streppel zit hem in een tweetal Nederlandse wetvoorstellen die mogelijk al volgend jaar van kracht worden. Beide raken niet alleen aan de belangrijkste verschilposten tussen de cijfers van Aegon volgens de Amerikaanse regels ('US GAAP') en die van Nederland, ze wijken ook nog af van de richting van de internationale uniformering van de regels. (...)"

"Accountant kroongetuige tegen Enron", De Volkskrant, 10 april 2002, door Bert Lanting: "Een van de sleutelfiguren uit het schandaal rond de ondergang van energiebedrijf Enron heeft het op een akkoordje gegooid met de Amerikaanse justitie. In het bijzijn van een federale rechter in Houston heeft Andersen-accountant David Duncan met het ministerie van Justitie afgesproken dat hij als kroongetuige zal optreden in een mogelijke zaak tegen Andersen en Enron. (...) In het kader van de overeenkomst heeft Duncan zich schuldig verklaard aan het belemmeren van de rechtsgang. (...) Duncan zelf betoogt dat hij zich hield aan opdrachten van het bedrijf. (...) Verwacht wordt dat Duncan ook een hoofdrol zal spelen in mogelijke processen tegen de leiding van Enron. (...)"

"US GAAP niet enige oorzaak Enron-debacle", Het Financieele Dagblad, 6 april 2002, door Ruud Vergoossen: "(...) Zowel bij de US GAAP als de IASB-regelgeving (International Accounting Standards Board) is de economische werkelijkheid en niet de juridische vorm (dus 'substance over form') bepalend voor de wijze waarop constructies en transacties in de jaarrekening worden verantwoord. Dit is vastgelegd in de 'conceptual frameworks' van de Financial Accounting Standards Board (FASB) in de Verenigde Staten en in de IASB waarop de verslaggevingstandaarden van deze organen zijn gebaseerd. Het 'substance over form'-beginsel is zelfs kenmerkend voor de wijze van financiële verslaggeving in de Angelsaksische wereld, waartoe ook Nederland wordt gerekend. Dit in tegenstelling tot de verslaggeving in de rest van continentaal-Europa, die nog sterk legalistisch van aard is en waarbij de belastingwetgeving in sommige landen een belangrijke rol speelt. Het essentiële verschil tussen US GAAP en de IASB-regelgeving is gelegen in het zogenaamde 'overriding principle'. Dat houdt in dat van verslaggevingregels moet worden afgeweken wanneer toepassing van die regels zou leiden tot misleidende informatieverschaffing. In de IASB-regelgeving is dit beginsel opgenomen (IAS 1.13), in US GAAP daarentegen niet. In de Verenigde Staten wordt er vanuit gegaan dat de integrale toepassing van US GAAP vanzelf leidt tot een getrouw beeld van de financiële positie en resultaten van de onderneming. Dit komt ook naar voren in de goedkeurende accountantsverklaring bij een conform US GAAP opgestelde jaarrekening waarin wordt gesproken over 'present fairly ... in conformity with generally accepted accounting principles'. (...) Hoewel de financiële informatieverschaffing daarbij een belangrijke rol heeft gespeeld, vindt de ondergang van Enron zijn oorzaak in een complex van factoren, waaronder een malafide ondernemingsleiding, inadequate accountantscontrole, onbetrouwbare beleggingsanalyse, falend beurstoezicht, naïeve beleggers en talrijke belangenverstrengelingen. Bovendien is inmiddels duidelijk dat Enron niet alleen verslaggevingregels heeft omzeilt, maar ook daadwerkelijk in strijd met US GAAP heeft gehandeld. Dit blijkt onder meer uit een onderzoek in opdracht van Enron zelf onder leiding van William C. Powers Jr."

"Joop Janssen helpt de accountant", De Volkskrant, 5 april 2002, door Joost Ramaer: "Joop Janssen, topman van het bouwbedrijf Heijmans, helpt zijn collega's in het bedrijfsleven graag een handje. (...) Janssen deinst namelijk niet terug voor stevige uitspraken of originele standpunten, terwijl de doorsnee Nederlandse manager die juist bij voorkeur uit de weg gaat. (...) Nu laat Janssen weer eens van zich horen. Zelf registeraccountant, doet hij in het vakblad Management Scope een voorstel tot herstel van de onafhankelijkheid van de controlerend accountant, wiens positie zwaar onder vuur ligt sinds het Enron-schandaal in de VS. De aandeelhouders, zo oppert Janssen, moeten het laatste woord krijgen over de goedkeurende verklaring van de accountant over de jaarcijfers. Nu zit de accountant in de klem. Hij wordt geacht de managers te controleren die tevens zijn rekening betalen.  Dat werkt niet, vindt Janssen. (...) Hij zoekt de oplossing in een audit committee, 'voorgezeten door een lid van de raad van commissarissen en samengesteld uit de meerderheid van aandeelhouders'. Die commissie moet inzage krijgen in het verslag van de discussie tussen raad van bestuur en accountants over de jaarrekening, en vervolgens zelf beslissen 'welke elementen daarvan openbaar worden gemaakt'. Een pikant voorstel. (...)" 

"Afschrijving goodwill weer op de schop", Het Financieele Dagblad, 4 april 2002, door Tobias Oudejans: "(...) Volgens de jongste Amerikaanse regels (in vakjargon 'US GAAP' geheten) moet deze goodwill niet langer volgens een regelmatig en voorspelbaar schema via de winst worden afgeschreven, maar moet dat uitsluitend zodra aanwijsbare waardeverminderingen daartoe aanleiding geven. (...) Ondertussen ligt er een wetsvoorstel in de Kamer. Volgens die wet mag de beurs-nv zijn goodwill vanaf 2003 alleen nog via de regelmatige (en verplichte) afschrijving in de jaarrekening opvoeren, de methodiek dus die in de VS net is afgezworen. (...) 'Binnen enkele maanden komt er een voorstel van de IAS om de goodwill op dezelfde manier te behandelen als nu binnen de nieuwe US GAAP geldt. (...) Veel bedrijven zijn pas de laatste jaren overgestapt van goodwill niet activeren en niet-afschrijven naar het systeem van wel activeren en verplicht afschrijven. Als de IAS al vanaf 2003 voorschrijft dat die verplichte afschrijving komt te vervallen, moet er opnieuw een forse draai worden gemaakt. Doekje voor het bloeden is evenwel dat een lobby van grote bedrijven inmiddels gedaan heeft gekregen dat bedrijven die nu al de ouder versie van US GAAP volgen, niet in 2005 maar pas in 2007 over hoeven te stappen op IAS. (...) Voorheen zou 'Europa' nooit klakkeloos het Amerikaanse systeem overnemen, en zouden omgekeerd de Amerikanen nooit het door 'Europa' omarmde IAS overnemen. De Enron-crisis heeft daarin echter grote verandering gebracht. (...)"

"Andersen valt in hoog tempo uit elkaar", De Volkskrant, 4 april 2002, door verslaggeefster: "De partners van accountantskantoor Arthur Andersen in Singapore zijn woensdag overeen gekomen dat ze zich laten overnemen door de concurrenten van Ernst & Young. (...) Hierdoor desintegreert het Andersen-netwerk. De voorgenomen overname van het Nederlandse Andersen-kantoor door KPMG wordt wel doorgezet. Deze week is KPMG Nederland begonnen met de due diligence, het boekenonderzoek, bij de 1600 man tellende Nederlandse tak van Andersen. (...) In bijvoorbeeld Nederland, Duitsland, Frankrijk, Thailand en Korea gaan de gesprekken met KPMG door. Van de Latijns Amerikaanse onderdelen wordt echter verwacht dat zij in navolging van de Spaanse Andersen-tak zullen kiezen voor een samengaan met Deloitte & Touche. (...)"

"DAF-belegger zet claim door", Het Financieele Dagblad, 2 april 2002, door Vasco van der Boon: "Houders van DAF-obligaties richten een nieuwe trust op om hun schadeclaims voort te zetten tegen DAF en ABN Amro. (...) 'Een prospectus kan toch niet zinloos zijn.' (...) In hun jarenlange strijd om terugbetaling hadden de DAF-obligatiehouders het Gerechtshof en de advocaat-generaal van de Hoge Raad aan hun kant. Maar de Hoge Raad zelf vernietigde het vonnis van het Gerechtshof en koos voor een beperkte interpretatie van de zekerheidsstellingen. In de visie van de Hoge Raad gaat de trustakte boven het prospectus. Crol: 'Het kan toch niet zo zijn dat   op de Nederlandse kapitaalmarkt een prospectus zinloos is? De Hoge Raad geeft zich geen rekenschap van de gevolgen van haar uitspraak voor de kapitaalmarkt. Een trustakte is onleesbaar voor gewone beleggers. Zelfs de advocaat-generaal van de Hoge Raad, die de gedupeerde obligatiehouders steunde, kon kennelijk het document niet begrijpen. Beleggers zijn ook niet betrokken bij het opstellen van een trustakte. Zij mogen er toch van uitgaan dat de trustakte een prospectus weerspiegelt?' (...)"

"Verzekeraar Andersen VS lijkt failliet", Het Financieele Dagblad, 2 april 2002, door correspondent: "Een eigen verzekeringsmaatschappij van Andersen kan niet langer aan haar verplichtingen voldoen, omdat de Amerikaanse tak van het accountantskantoor verzuimde € 100 mln aan premie te betalen. (...) De verzekeringsmaatschappij (Professional Services Insurance Co. op Bermuda) is als 'captive insurer' eigendom van het wereldwijde Andersen-netwerk. Het is niet duidelijk hoe de lasten en lusten van de verzekeraar precies verdeeld zijn binnen het netwerk. De partijen waarmee Andersen een schikking bereikte in de Baptist Foundation affaire zijn des duivels. (...) De procureur en advocaten voor gedupeerde leden van de stichting zeggen dat Andersen hen tijdens de schikkingsonderhandelingen bedroog. Goedkeuring en uitbetaling door de verzekeraar op Bermuda zou slechts een formaliteit zijn. Er was dit paasweekeinde nog meer slecht nieuws voor Andersen. Een toppartner van het accountantskantoor, Carl Bass, werkt mee met het ministerie van justitie , dat strafvervolging tegen Andersen is gestart. Bass werkte bij een centrale eenheid van Arthur Andersen die beslissingen in ingewikkelde accountantskwesties bij klanten als Enron moest beoordelen. Bass was het regelmatig oneens met beslissingen van de Andesen-accountants in het kantoor in Houston, Enrons standplaats. Maar onder druk van de energiegigant werden zijn adviezen niet opgevolgd en werk hij als beoordelaar van het werk van de externe Enron-accountants vervangen."

"Verslagregels VS bieden ruimte voor misleiding", Het Financieele Dagblad, 2 april 2002, door Dirk Swagerman: De VS zijn continu bezig de gaten in de regelgeving te dichten

"Gapen op z'n Amerikaans", Het Financieele Dagblad, 2 april 2002, door Bartjens: "De rekenmeesters bij Philips kunnen aan de slag. Het elektronicaconcern heeft besloten de Nederlandse manier van boekhouden te laten voor wat ze is en over te stappen op Amerikaanse grondslagen. (...) De cijferaars uit de Breitnertoren slaagden er keer op keer in resultaten te fabriceren die slecht met elkaar te vergelijken waren. Een belangrijk kritiekpunt was dat de indeling van de divisies te vaak veranderde. (...) In ieder geval verdwijnt de door bestuurders verfoeide jaarlijkse afschrijving op betaalde goodwill. (...) De terugkerende goodwillafschrijving maakt plaats voor de jaarlijkse test van de waarde van de goodwill, de zogeheten impairment. In goede jaren zal de winst op peil blijven, in slechte jaren maakt de winst een val, omdat er dan extra goodwill moet worden afgeboekt. (...) Bovendien is Philips onder het nieuwe regime gebonden zijn bezittingen, waaronder grote aandelenpakketten, te waarderen tegen marktwaarde. Nu worden deze nog in de boeken gezet tegen verkrijgingsprijs. (...) Als deze aandelen onder de nieuwe regels tegen marktwaarde in de boeken worden gezet, dan komt het eigen vermogen vele miljarden hoger uit dan nu het geval is. (...)"

(Maart 2002)

"Advocaten KPMG op rand faillissement", Het Financieele Dagblad, 29 maart 2002, door redacteur: "(...) Steins Bisschop Meijburg & Co, vier jaar geleden opgericht als nieuwe juridische tak van KPMG Nederland, is materieel failliet. De salarissen van ruim 200 werknemers over de maanden maart en april kunnen niet meer worden betaald. Daarom eist het kantoor in een kort geding dat het moederbedrijf direct € 1 mln beschikbaar stelt. Het advocatenkantoor sloot op 25 mei 1999 een samenwerkingsovereenkomst met een van de maatschappen binnen het concern, KPMG Meijburg & Co Belastingadviseurs. Die constructie was nodig omdat advocaten niet rechtstreeks mogen samenwerken met accountants, maar wel met belastingadviseurs. Het advocatenkantoor beroept zich nu op deze overeenkomst om een nieuwe lening af te dwingen. (...)"

"Doorstarters willen  KPMG niet tarten", Het Financieele Dagblad, 29 maart 2002, door Jan Fred van Wijnen: "Terwijl het stuurloze advocatenkantoor Steins Bisschop Meijburg zijn moederbedrijf KPMG voor de rechter sleept om salaris te krijgen, werkt het voormalige bestuur aan een deal met KPMG om in afgeslankte vorm verder te gaan. (...) Bij de achterblijvers noch bij KPMG Meijburg wil iemand commentaar geven. De enige openbare bron voor het conflict is de tekst van de dagvaarding, die afgelopen dinsdag werd uitgebracht aan KPMG Meijburg. (...) KPMG Meijburg & Co verplichtte zich letterlijk om het nieuwe kantoor 'al die financiële middelen' te lenen, die nodig zijn om 'de advocatuur uit te kunnen oefenen'. De aflossing van die lening hoefde pas te beginnen 'indien en zodra het advocatenkantoor in enig kalenderjaar winst maakt'. Dat aflossing nog niet heeft plaatsgevonden, blijkt uit punt 6 van de dagvaarding: in de jaren 2000 en 2001 heeft de rechtspraktijk 'nog geen winst gegenereerd'. Volgens bronnen rond Steins Bisschop Meijburg is de vordering van KPMG inmiddels opgelopen tot € 20 mln. (...)" 

"Moody's nerveuzer dan beleggers lief is", Het Financieele Dagblad, 29 maart 2002, door Bendert Zevenbergen: "Sinds het Enron-schandaal staat de werkwijze van rating agencies ter discussie. Deze studeren nu op nieuwe methoden. (...) Vorige week woensdag was het de beurt aan Moody's-directeur John Diaz om voor het Amerikaanse Congres uitleg te geven over het Enron-debacle. De kredietbeoordelaar is net als concurrent Standard & Poor's (S&P) door marktpartijen sterk bekritiseerd over de trage reactie bij de ondergang van de Amerikaanse energiegigant. Terwijl de aandelenkoers duikelde en obligaties van de hand werden gedaan, gaven de beide 'rating agencies' voor Enron nog beoordelingen af die alleen gezonde ondernemingen behoren te krijgen. 'Aan onze manier van werken heeft het niet gelegen', zo verdedigde Diaz de misser. De kredietbeoordelaar is eenvoudig misleid door de bestuurders van Enron, zo stelde hij. (...) Het Enron-debacle heeft de status van de kredietbeoordelaars echter aan het wankelen gebracht. Kennelijk zijn de analisten, die frequent contact onderhouden met bedrijfsbestuurders, niet in staat geweest om door de gepresenteerde cijfers heen te prikken. En al zouden ze twijfels hebben gehad, dan waren ze volgens Moody's niet ver gekomen. 'In tegenstelling tot bijvoorbeeld accountants hebben wij niet de bevoegdheid om gegevens op te eisen', stelt de kredietbeoordelaar in een recent rapport. (...)"

"Omzet BDO Accountants groeit 7%", Het Financieele Dagblad, 29 maart 2002, door redacteur: "(...) Bestuursvoorzitter Ton Rutgrink doet geen uitspraken over de omzetontwikkeling in het lopende boekjaar. 'Het lopende boekjaar kent veel onzekerheden. Zowel op economisch gebied, als voor wat betreft de wet- en regelgeving voor het accountantsberoep', aldus Rutgrink. (...) Rutgrink verwacht dat door de nieuwe regelgeving de verhouding tussen de accountants en zijn cliënt drastisch zal veranderen. (...) De sectie Juridische Advisering is vorig jaar verzelfstandigd en werkt nu onder de naam Dijkstra Voermans Advocaten (DVA). Via een strategische alliantie is de dienstverlening van DVA ook beschikbaar voor de klanten van BDO. (...)"

"Topman Andersen legt zijn functie neer", de Volkskrant, 27 maart 2002, door Reuters: "Topman Joseph Berardino van accountantskantoor Arthur Andersen stapt op. Andersen raakte in opspraak door zijn rol in het schandaal rond het Amerikaanse energieconcern Enron. Berardino hoopt met zijn vertrek het accountantskantoor van de ondergang te redden, zei hij dinsdag tegen CNN. Deze maand klaagde Justitie Andersen aan wegens het belemmeren van het onderzoek naar de ondergang van Enron." 

"Deloitte dreigt dwars te gaan liggen bij verkoop Andersen aan KPMG", Het Financieele Dagblad, 26 maart 2002, door correspondent: "Accountant Deloitte Touche Tohmatsu wil in diverse landen overname van Andersen door KPMG blokkeren. Voormalig Fed-voorzitter Paul Volcker wil op zijn beurt de leiding bij Arthur Andersen LLP in Amerika overnemen. (...) De kans dat Volcker zijn plannen kan uitvoeren is gering. Veel Amerikaanse Andersen-partners geloven zelf niet meer in het voortbestaan van de firma. Ze dringen aan op ontbinding van de clausule in hun arbeidscontract die hen verbiedt klanten mee te nemen als ze overstappen naar de concurrent. De kans is klein dat het ministerie van Justitie zijn strafrechtelijke procedure tegen Andersen stopzet. De partner van Arthur Andersen in Houston die opdracht gaf tot vernietiging van Enron-documenten, David Duncan, praat met het ministerie over een deal die bezwarend kan zijn de hele maatschap. (...) In de VS verliest Andersen steeds meer klanten. Vrijdag lieten onder meer Waste Management, de Chicago Mercantile Exchange, Occidental Petroleum en ITT Industries Andersen vallen."

"Lucht in de omzet, bubbels in de winst", Het Financieele Dagblad, 26 maart 2002, door Hein Haenen: "Op zoek naar de gunst van beleggers stellen beursfondsen zich vaak mooier op dan zij zijn. Het oppoetsen van de omzet blijkt daarbij behulpzaam. In de presentatie van de jaarcijfers van Versatel afgelopen donderdag was het weinig meer dan een voetnoot: 10% van de omzet was niet aan klanten verkocht, maar met concurrenten geruild. Jij mag mijn kabels hier gebruiken als ik de jouwe daar mag gebruiken, en we zijn al twee € 23 mln omzet rijker. Collega-kabelaar KPNQwest deed onlangs hetzelfde. Bij de hardheid en de waarde van zulke 'verkopen' past een voorbehoud. Global Crossing en andere telecombedrijven in de VS trokken dit soort ruiltransacties eerder in het ronduit misleidende, door de opbrengst van de langjarige ruil in één keer onder de omzet te boeken en de kosten uit te smeren door activeren en afschrijven. Omzet lijkt een eenduidig begrip. (...) Maar de eenduidigheid wordt gerafeld door omzetruilen, of door het als 'overige omzet' boeken van boekwinsten. (...) Aanvullende ruimte biedt het bredere begrip bedrijfsopbrengsten. (...) De gegeven voorbeelden zijn nog uit de gegeven onderverdeling van de omzet en de toelichting daarop te halen. Veel meer blijft onzichtbaar. Want de Nederlandse wet en aanvullende, maar niet verplichte richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving, laten veel ruimte voor subjectievere managementoordelen. Betalingskortingen hoeven bijvoorbeeld niet altijd van de omzet te worden afgetrokken, wat tot vorig jaar praktijk was bij Aholds dochter in de VS. (...) Verkoop onder niet-goed-geld-terug-garantie kan ten volle meetellen, net als de onbetaalde rekening aan een klant in nood, of de in de autosector beruchte verkoop met uitgestelde betaling. Dat DAF jarenlang onverantwoord veel trucks verkocht aan de eigen financieringsmaatschappij, bleek pas uit het verslag van de faillissementscuratoren. Via de omzet kan het management het beeld van de prestaties van ondernemingen sturen. Want het is een sleutelgetal dat niet alleen de belangrijkste indicator van de groei is, maar ook basis voor de waardebepaling van de onderneming en voor kengetallen over bijvoorbeeld productiviteit en winstgevendheid. (...) Omzet is niet altijd wat het lijkt, en dat geldt te meer voor de groei van de omzet. (...) Dat is voor een goed stuk te danken aan overnames. Een betere indicator voor de bedrijfsprestaties geeft de autonome groei. (...)"

"Andersen-front brokkelt snel af", De Financiële Telegraaf, 23 maart 2002: "De accountants van Arthur Andersen in Nieuw-Zeeland gaan fuseren met concurrent Ernst & Young. Dit is de vierde landenorganisatie die overstapt naar een ander kantoor dan KPMG, waarmee Andersen-accountants buiten de VS sinds kort onderhandelen over een fusie. (...) Na de officiële aanklacht maakte Andersen bekend dat de kantoren buiten de VS onderhandelden over een fusie met KPMG. De organisaties in Hongkong, China, Rusland en Nieuw-Zeeland hebben zich daar echter niets van aangetrokken. (...)"

"Personeel Andersen smeekt Justitie VS om medeleven - Enron-affaire sleept duizenden gezinnen naar afgrond", De Financiële Telegraaf, 23 maart 2002, door Joost de Haas: "(...) Voor de 4700 partners die zich hebben moeten inkopen is de dreigende ondergang bijzonder wrang. Sommigen hebben bijna hun hele vermogen in het concern zitten. Naar één van de rivalen overlopen is geen optie, omdat de partners met handen en voeten gebonden zijn aan een anticoncurrentiebeding. (...) Als onderdeel van de goed geoliede pr-campagne gingen deze week zelfs honderden accountants de straat op. In Houston, Philadelphia, Boston en in Washington - op de treden van het Capitool - werd luidkeels geprotesteerd tegen Justitie. (...) Eén van de betrokkenen, Sharon Thibaut, verklaarde onlangs tijdens een civiel getuigenverhoor hoe de vernietiging in z'n werk ging. Haar relaas is tekenend voor de sfeer aan de vooravond van het Enron-debacle. Volgens Thibaut puilde haar afdeling letterlijk uit van dozen en kisten vol documenten, bestemd voor de papierversnipperaar. 'Er stonden zelfs kisten op de gang, ik was er niet blij mee.' Op het hoogtepunt van de operatie werden hele vrachten documenten afgevoerd door een extern bedrijf, aldus Thibaut. Zij nam daartoe contact op met de professionele versnipperaar Shred-It, dat aan de weg timmert met de lijfspreuk: 'Uw geheimen zijn bij ons in goede handen.'"

"Misère accountants treft zowel grote als kleine kantoren", Het Financieele Dagblad, 23 maart 2002, door Hans Blokdijk

"Accountantsfusie moet forse hindernissen nemen", Het Financieele Dagblad, 20 maart 2002, door Jan Fred van Wijnen: "Voordat KPMG werkelijk fuseert met de onbedreigde delen van Andersen, moeten nog wat flinke hindernissen worden opgeruimd. (...) De 'Big Five' zijn van het toneel, de 'Fat Four', maken hun entree. (...) Eerste struikelblok is het onderhandelingsmodel zelf. Alle KPMG-maatschappen moeten afzonderlijk overeenstemming bereiken met de Andersen-maatschappen. Alle lokale kantoren zijn daarin autonoom. (...) Boven een Engelse combinatie hangt nog een extra groot vraagteken, omdat ook het Londense kantoor van Andersen wordt beschuldigd van moedwillige versnippering va Enron-documenten. (...) Ook de Nederlandse situatie heeft een bijzondere problematiek. In de eerste plaats heeft KPMG zijn afkeer uitgesproken van een wetswijziging die het kabinet voorstelt. (...) Maar de man die bij Andersen te elfder ure  is aangesteld om de onafhankelijkheid van accountants te versterken, voormalig Fed-voorzitter Paul Volcker, wil juist een volmaakte scheiding binnen de firma tussen de controleurs en de rest. (...) Een apart struikelblok in Nederland vormt de situatie waarin de advocatenmaatschappen van beide firma's zich bevinden. Andersen Legal in Nederland (hier heet het Wouters Advocaten & Notarissen) verloor afgelopen jaar 8% van zijn advocaten. (...) Bovendien zette het Europese hof van Justitie dit voorjaar een streep door de fusie tussen de Andersen accountants en de advocaten. Daardoor moet het kantoor de vennootschap openbreken. Het advocatenkantoor van KPMG, Steins Bisschop Meiburg, heeft zijn eigen problemen. Interim-manager Rob Faasen onderzoekt op dit moment de 'totale financiële en organisatorische effectiviteit van het kantoor', dat zich nu wil inkopen bij de internationale KPMG-organisatie KLegal om de omzet te verhogen. (...) De klanten van KPMG laten het advocatenkantoor links liggen, aldus Vreeman: 'Als het juridische werk cruciaal is, kiezen de cliënten eerst voor hun eigen advocaten'. (...)  Als voldoende maatschappen toch een overeenkomst bereiken, kan de Europese Commissie nog dwars gaan liggen. (...) Of ook vier voldoende keus biedt, zal de komende maanden blijken."

"Winstalarm: analisten worden scherper", Het Financieele Dagblad, 19 maart 2002, door Bruno de Haas: "De winst zoals bedrijven die melden, ligt onder vuur. Als analisten de cijfers met een scherpere blik gaan bekijken, betekent dat een winstwaarschuwing. Het memo dat Deepak Raj, directeur aandelenonderzoek bij Merrill Lynch, onlangs aan zijn analisten stuurde, spreekt boekdelen. Onderwerp: 'De kwaliteit van winsten.' Opdracht: 'De mensen van Merrill moeten hun winstramingen voortaan niet alleen baseren op de pro forma resultaten.' (...) 'In 1990 dacht en sprak iedereen over Gaap, de nettowinst zoals berekend volgens de officiële Amerikaanse boekhoudregels', legt hij uit. 'Rond 1992 begonnen de aandelenanalisten op te schuiven naar de operationele winst volgens First Call die is verwaterd tot pro forma.' En die pro forma cijfers geven volgens Montier een geflatteerd beeld. (...) 'De massieve winstgroei die wij de laatste jaren niet goed konden verklaren, lijkt weinig meer dan een boekhoudkundige illusie', concludeert Montier hieruit. En de kloof groeit. Over 2001 hebben de bedrijven in de S&P 500-index pro forma $416 mrd winst gemeld, ruim tweemaal zoveel als zij conform GAAP bij toezichthouder SEC rapporteerden. Op pro forma basis maakte vorig jaar 8% van de S&P 500-bedrijven verlies, op GAAP-basis 19%. Voor de technologiefondsen die op Nasdaq noteren is het verschil nog dramatischer. (...) Of hij in een minderheidspositie blijft, is de vraag. 'Ik denk dat de SEC agressiever wordt tegenover bedrijven die pro forma resultaten presenteren, zoals recent bij Qwest. In het verleden heb je na elke speculatieve zeepbel strakkere boekhoudregels gekregen.' (...)"

"Volcker wil hervorming accountants", Het Financieele Dagblad, 18 maart 2002, door correspondent: "Het comité van voormalig Fed-voorzitter Paul Volcker wil dat de vijf grote accountants zijn voorstellen voor hervorming van Arthur Andersen overnemen. (...) Volcker is bang dat de overige 'Big Five' accountants de noodzaak van hervormingen in de branche te minimaliseren. Wanneer Andersen ten onder gaat, kunnen ze zeggen dat daarmee het zwarte schaap uit de familie verdwijnt. Volgens Volcker is er echter ook bij de rest van de Big Five iets fundamenteel mis. (...) De opgave van Volcker is niet makkelijk. De vorige voorzitter van beursautoriteit SEC, Arthur Levitt, probeerde eerder tevergeefs externe accounting en consulting te scheiden. (...) Naar eigen zeggen werd Levitt overspoeld door telefoontjes en brieven van senatoren die hem bezwoeren in te binden."

"Nieuwe naam advocaten KPMG 'wegens Enron'", Het Financieele Dagblad, 16 maart 2002, door redacteur: "Het Nederlandse advocatenkantoor Steins Bisschop Meijburg & Co, dat nauw samenwerkt met KPMG in Nederland, wil zijn naam veranderen in KLegal. De reden is volgens oprichter en Nyenrode-hoogleraar Bas Steins Bisschop 'dat we daarmee makkelijker kunnen ontsnappen aan het Enron-effect'. (...)"

"Andersen nabij '2e fase'", Het Financieele Dagblad, 16 maart 2002, door redacteur: "(...) Als ook KPMG afhaakt (eerder deze week trokken Deloitte & Touche en Ernst & Young zich terug), begint direct de 'tweede fase'. Dat is volgens Dalhuisen de verkoop van de Europese onderdelen van Andersen. 'Daarvoor hebben zowel Deloitte & Touche als Ernst & Young al grote belangstelling getoond'. Als ook dat niet lukt, zal Nederland het alleen proberen. Dalhuisen verwacht dat rechtszaken in de VS geen gevolgen hebben voor de Nederlandse maatschap."

"Amerikaanse regering dumpt Andersen", Het Financieele Dagblad, 16 maart 2002, door correspondent: "De Amerikaanse regering sluit geen nieuwe contracten meer met accountant Arthur Andersen. De federale overheid heeft momenteel 16 contracten met Andersen, goed voor een totale omzet van $ 11,4 miljoen. (...)  Beurswaakhond SEC accepteert voorlopig de handtekening van Andersen onder financiële verslagen van beursgenoteerde ondernemingen. De SEC maakt echter ruimte voor ondernemingen die Andersen laten vallen. Zo'n bedrijf mag zijn financiële rapport zonder externe handtekening inleveren en krijgt 60 dagen extra om de nieuwe accountant te laten tekenen. (...)"

"SEC staat voor moeilijke keuzes", Het Financieele Dagblad, 15 maart 2002, door Harry Rijnen: "De SEC bevindt zich in de Enron-Andersen affaire in een ongemakkelijke positie. Moet de Amerikaanse toezichthouder actief helpen om Arthur Andersen LLP overeind te houden of kan het de zieltogende accountant beter laten vallen? (...) Het zou zeer schadelijk zijn voor het imago van de SEC als de schijn ontstaat dat de beurswaakhond Arthur Andersen LLP bevoordeelt. Tot overmaat van ramp verdedigde de huidige voorzitter van de SEC, Harvey Pitt, tot voor kort als advocaat de belangen van diverse accountants, waaronder Arthur Andersen. Vermeende SEC-hulp aan Andersen zou de voorzitter van de SEC in een onmogelijke positie brengen. (...) Dat Andersen een boete van de SEC kan verwachten staat buiten kijf. Grote vraag is of de SEC Andersen moet uitsluiten van werk voor beursgenoteerde ondernemingen. Dit zou meteen de nekslag voor Andersen betekenen. (...) Wanneer de SEC besluit af te wachten, lossen de markt en Andersen het probleem wellicht zelf op. Een strafrechterlijke procedure is waarschijnlijk voor veel klanten al voldoende om op te stappen. (...) De SEC heeft zich intern al voorbereid op een snelle ondergang van Andersen. Beursgenoteerde bedrijven die ineens zonder externe accountant komen te zitten zouden bijvoorbeeld enkele maanden uitstel kunnen krijgen voor het indienen van rapporten als kwartaalverslagen bij de SEC. (...)"

"'Andersen overweegt uitstel betaling'", Het Financieele Dagblad, 15 maart 2002, door Bert Lanting: "(...) Andersen-topman Joseph Berardino zei er eerder deze week nog van overtuigd te zijn dat de firma alle problemen zou overleven, maar het is de vraag hoe. Een mogelijkheid is volgens deskundigen dat Andersen bankroet aanvraagt. Daarmee kan de firma afkomen van de schadeclaims. Naar verluidt heeft Andersen advocaten die het bedrijf belagen, laten weten dat de papieren voor een faillissementsaanvraag al klaarliggen."

"Einde accountantsbureau Arthur Andersen in zicht", Het Financieele Dagblad, 15 maart 2002, door correspondent: "(...) Het Amerikaanse ministerie van justitie heeft gisterenavond een strafrechtelijke aanklacht tegen Andersen ingediend. Dat was onvermijdelijk geworden toen beide partijen geen schikking wisten te treffen over de vernietiging van documenten door de accountantsfirma in de Enron-affaire. Bij een strafrechtelijke vervolging kan toezichthouder SEC Andersen bannen als externe accountant voor aan de beurs genoteerde bedrijven. (...)"

"Nederland niet immuun voor Enronitis", Het Financieele Dagblad, 14 maart 2002, door Hein Haenen: "Enronitis, een breed wantrouwen in de verslaglegging van bedrijven, raast als een epidemie door de VS. In Nederland zijn de eerste tekenen van besmetting zichtbaar. (...) Enron blijkt niet alleen te staan in een valse, te positieve voorstelling van zaken. Met de dag groeit het aantal verdachten. Verontrustend is dat het gaat om praktijken die vaak al jaren spelen en die, voor de kritische lezer van de jaarverslagen, op zijn minst bevroed kon worden. Praktijken die door accountants zijn gedekt en door analisten zijn geaccepteerd. (...) Enronitis is geen exclusief Amerikaans fenomeen. 
'De vrees dat ondernemingen hun resultaten systematisch verkeerd hebben voorgesteld zal niet zomaar weggaan', schrijft het Britse vakblad Euromoney in het hoofdartikel van het nieuwe nummer. De Bank voor Internationale Betalingen houdt de vertrouwenscrisis rond de integriteit van de verslaglegging hoofdverantwoordelijk voor de koerscorrectie van januari en februari die de Amerikaanse én de Europese markten even hard trof. (...)"

"Banken in Enronproces ook in beklaagdenbankje", Het Financieele Dagblad, 14 maart 2002, door correspondent: "De advocaten die de collectieve 'class action' rechtszaken leien hebben van een federale rechter in Texas tot 1 april de tijd gekregen om naast Enron en Andersen andere beklaagden te noemen. Ze zeiden gisteren dat banken en advocatenkantoren van Enron op hun lijstje staan. Onder de banken zijn JP Morgan, Citigroup en CSFB voor de hand liggende gegadigden. JP Morgan en Citigroup waren huisbankiers van Enron, die een keur aan financiële diensten verleenden. Beide banken plaatsten Enron-leningen bij andere banken, terwijl ze details kenden van de partnerships die Enron gebruikte om zijn ware financiële toestand te versluieren. Ze konden dus weten welke risico's aandeelhouders en crediteuren liepen. Zakenbank DIJ, inmiddels overgenomen door CSFB, was het brein achter veel van de gewraakte partnerships en kreeg tegelijkertijd lucratieve opdrachten om Enron-papier in de markt te plaatsen. (...)"

"Ernst & Young haakt af bij gesprek met Andersen", Het Financieele Dagblad, 14 maart 2002, door redacteur

"'Enron' dwingt openheid af", Het Financieele Dagblad, 13 maart 2002, door Harry Rijnen: "Bedrijven geven beleggers niet graag een kijkje in de keuken via hun jaarverslag. Enron verandert de zaken echter, zoals General Electric nu schoorvoetend laat blijken. (...) Het machtige General Electric kwam bijvoorbeeld de afgelopen weken onder druk om meer informatie te geven over de maatschappen die het gebruikt om activa en passiva van de balans te halen en over de manier waarop het overgenomen bedrijven verwerkt in zijn resultaten. (...) Niet alleen zijn er meer details over de resultaten in de sectoren waarin GE actief is. Ook wijdt GE een speciale sectie aan de gewraakte maatschappen ('special purpose entities'). De onderneming hield in 2001 zo'n $ 56 mrd aan activa in deze maatschappen, tegen $ 41 mrd in 2000. De bulk van deze activa betreft kortlopende schulden aan de onderneming die GE heeft geëffectueerd en als obligatie heeft doorverkocht aan beleggers. (...) Naast GE hebben onder meer IBM en verzekeraar AIG beloofd meer informatie te geven. Ook Cisco zag zich gedwongen wat boekjes te openen. (...)"

"Andersen in fusiegesprek met drie concurrenten", Het Financieele Dagblad, 13 maart 2002, door redacteuren: "Accountant Arthur Andersen praat ook met KPMG en Ernst & Young over een fusie. Eerder zijn al gesprekken met Deloitte Touche Tohmatsu gemeld. Met PricewaterhouseCoopers wordt niet gesproken. Zowel gehele als een gedeeltelijke verkoop van Andersen is een optie. Dit zegt de Nederlandse Andersen-woordvoerder Paul Vermeij. Andersen hoofdkantoor in Chicago weigert commentaar. (...) "

"Concurrenten betwijfelen voordeel Deloitte & Touche", Het Financieele Dagblad, 12 maart 2002, door redacteur: "De voornaamste concurrenten van Deloitte & Touche plaatsen vraagtekens bij de gesprekken met Andersen:

(...) de markt zit (...) niet te wachten op een teruggang van vijf naar vier wereldwijde organisaties. Er is minder keuze voor cliënten, waardoor nog sneller belangenconflicten zullen optreden.' Het verdwijnen van Andersen was toch al een mogelijkheid (...) 'De integratie van zulke grote bedrijven is heel lastig. Vooral in de moeilijke markt van dit moment. (...)' Kan Deloitte & Touche verschoond blijven van de schadeclaims en eventuele strafrechtelijke vervolging die Andersen boven het hoofd hangen? (...) Over de aansprakelijkheid van accountants in een wereldwijd verband is weinig bekend. (...) Het mogelijke verdwijnen van Andersen leidt in Amerika tot bezorgdheid over de hervormingen van het accountantsberoep. (...) Een apart struikelblok voor een fusie vormen de mededingingsautoriteiten. (...)" 

"Andersen zoekt koper", FEM de Dag, 11 maart 2002, door RBe: "Het veelgeplaagde accountantskantoor Andersen zoekt een koper. Door zijn rol in het Enron-schandaal lopen klanten massaal weg. Andersen zou onder andere de banden aan willen halen met accountantskantoor Deloitte & Touche. Sinds het Enron-schandaal heeft Andersen zo'n 30 klanten, goed voor 100 miljoen aan omzet, verloren. Volgens de New York Times praten de twee kantoren sinds vorige week met elkaar over een overname. De besprekingen spitsen zich toe op hoe Deloitte Andersen over kan nemen zonder juridische en financiële gevolgen. Mocht het tot een overname komen dan zal de naam 'Andersen' waarschijnlijk van het toneel verdwijnen. Ondertussen heeft Andersen nieuwe problemen. Na het megafaillissement van Enron is er opnieuw een bedrijf in het nieuws gekomen dat, mede dankzij het goede rekenwerk van de accountants van Andersen, ter ziele is gegaan. Het Australische HIH Insurance ging vorig jaar failliet met een begrotingsgat van 2,5 miljard dollar. De aandeelhouders van HIH zijn van plan om een bedrag van 365 miljoen dollar te claimen bij Andersen."

"Het onbewaakte grensgebied tussen controle en advies", Het Financieele Dagblad, 11 maart 2002, door Jan Fred van Wijnen: "Nu steeds meer ondernemingen een scheiding overwegen tussen de boekencontroleur en de adviseur, dring de vraag zich op: wat is controle en wat is advies? (...) De ondernemingen die nu een principiële scheiding aanbrengen tussen controle en advies, gaan verder dan de wetswijziging die het Nederlandse kabinet in voorbereiding heeft. Volgens die wet mag de controlerend accountant blijven adviseren, zolang hij zelf maar heeft vastgesteld dat zijn onafhankelijkheid niet in gevaar is. Alleen de combinatie van controle en administratieve dienstverlening, zoals het opmaken van de jaarrekening, wordt verboden."

"Accountants raken advieswerk kwijt", Het Financieele Dagblad, 11 maart 2002, door redacteur: "Levensmiddelenconcern Unilever en handelshuis Hagemeyer hebben besloten om hun controlerend accountant niet meer in te schakelen als adviseur. Mediaconcern VNU  zegt zo'n besluit op dit moment te overwegen, hoewel de scheiding daar in de praktijk al bestaat. Bij Unilever en Hagemeyer is PricewaterhouseCoopers (PwC) de controlerend accountant. Ernst & Young controleert de boeken van VNU. (...)"

"Volcker: accountancy in 'diepe crisis'", Het Financieele Dagblad, 7 maart 2002, door correspondent: "'De val van Enron staat niet op zichzelf. Het geeft slechts aan dat de accountancy in een diepe crisis verkeert. Kijk naar de herzieningen van winstcijfers, de plotselinge afschrijvingen. Er zijn tegenwoordig "financial engineers" die alleen maar sluipwegen bedenken om de regels van de accountant en de belastinginspecteurs te omzeilen.' (...)"

"Andersen verliest ook Freddie Mac", Het Financieele Dagblad, 7 maart 2002: "Freddie Mac, de tweede hypotheekbank van de Verenigde Staten, laat Andersen vallen als controlerend accountant. (...)"

"Warren Buffet pleit voor sterkere auditcommissie", Het Financieele Dagblad, 6 maart 2002: "Warren Buffet, een van de grootste beleggers ter wereld, pleit voor een sterkere rol van 'auditcommissies', de onafhankelijke organen die een bedrijf adviseren over welke accountant ze in dienst nemen. (...) Buffet: 'Wat je nodig hebt is een accountant die in opstand durft te komen tegen het management en hardop "nee" durft te zeggen.' (...)"

"Kasstromen geven geen houvast voor inschatten risico", Het Financieele Dagblad, 6 maart 2002, door R. Take: "Kijken naar vrije kasstromen is als hordelopen en de horden niet kennen"

"Brussel zet in op accountantstoets kwartaalcijfer", Het Financieele Dagblad, 6 maart 2002, door redacteur: "De Europese Commissie overweegt beursgenoteerde bedrijven te verplichten om hun kwartaalcijfers te laten toetsen door een accountant. Commissaris Frits Bolkenstein van Interne Markt heeft gisteren op de vergadering van ministers van financiën (Ecofin) een consultatieronde aangekondigd onder partijen die betrokken zijn bij effectenhandel. In september zal de Commissie met een standpunt komen. (...)"

"Amerikaanse toezichthouder SEC heeft gebrek aan geld", Het Financieele Dagblad, 6 maart 2002, door redacteur: "De Amerikaanse toezichthouder op het financieel verkeer, de SEC, is door geldgebrek niet in staat de 140 openstaande vacatures binnen het bedrijf op te vullen. (...) De SEC heeft op dit moment juist grote behoefte aan extra mensen omdat er sinds het faillissement van energiebedrijf Enron een recordaantal financiële fraudezaken zijn komen bovendrijven. Volgens Pitt is het geld echter op en zit het er ook niet in dat de regering-Bush extra geld beschikbaar stelt. (...)"

"Accountantskantoor verwerkt klappen rond Enrondebacle", Het Financieele Dagblad, 5 maart 2002, door Douwe Douwes

"Merck laat Andersen vallen", Het Financieele Dagblad, 4 maart 2002, door correspondent: "Merck breekt met Arthur Andersen na een relatie van 31 jaar als externe accountant, zo maakte de Amerikaanse farmaproducent vrijdagavond Amerikaanse tijd bekend. Merck is tot nu toe de belangrijkste klant die Andersen sinds de surseance van energiebedrijf Enron verliest. (...) Afgelopen vrijdag maakte het veelgeplaagde Andersen de schikking van een andere rechtszaak bekend. De accountant betaalt $ 217 mln aan ongeveer 13.000 beleggers die geld staken in de Baptist Foundation of Arizona, een charitatieve stichting. Beleggers, veelal bejaarde baptisten, verloren $ 590 mln toen de stichting in 1999 failliet ging. De managers van de Baptist Foundation hadden een piramideschema opgebouwd. (...) Andersen miste dit piramideschema als externe accountant jarenlang. (...) De komende twee maanden zijn cruciaal voor Andersen: veel ondernemingen moeten binnenkort het jaarlijkse besluit nemen of ze met dezelfde externe accountant doorgaan. (...)"

"Accountants vervroegen nieuwe gedragscode", Het Financieele Dagblad, 1 maart 2002, door redacteur: "Binnen vier weken stellen de beroepsorganisaties voor Nederlandse accountants, Nivra en Novaa, een nieuwe gedragscode voor aan hun leden. Die code is gebaseerd op de conceptregels voor onafhankelijkheid, die de Europese Commissie heeft opgesteld.  (...) Volgens de code mogen accountants en consultants van één firma niet meer voor dezelfde klant werken, tenzij de accountant heeft vastgesteld dat zijn onafhankelijkheid niet in gevaar is. De twee beroepsorganisaties twisten nog steeds met het kabinet over het soort bedrijven waar een controlerend accountant zich moet onthouden van administratieve dienstverlening. (...)"

(Februari 2002)

"SEC wil Andersen overeind houden", Het Financieele Dagblad, 28 februari 2002, door correspondent: "De SEC heeft advocaten die procederen tegen Arthur Andersen uitgenodigd voor overleg. De Amerikaanse beurswaakhond wil voorkomen dat de accountant door boetes, schikkingen en rechterlijke uitspraken in de Enron-affaire ten onder gaat. Dit zeiden betrokkenen, niet geïdentificeerde advocaten tegen persbureau Bloomberg. De SEC wilde geen commentaar geven op de berichten. In SEC-kringen bestaat de vrees dat er te weinig grote externe accountants overblijven, wat de keuze mogelijkheid van grote beursgenoteerde bedrijven beperkt. (...) Het is officieel niet de taak van de SEC om te zorgen voor voldoende aanbod van en concurrentie tussen grote accountants, maar achter de schermen maakt de SEC zich zorgen over een te schraal aanbod. (...) Naast de schikking hangt Andersen ook een stevige boete van de SEC boven het hoofd. De toezichthouder zou in dialoog met de advocaten willen voorkomen dat Andersen financiële nekslag krijgt. (...)"

"Een aandeel moet altijd oké zijn", Het Financieele Dagblad, 31 januari 2002, door Bruno de Haas: "Beleggen is vooruitzien. 'Mijn model zegt dat je Enron begin 1998 had moeten verkopen.' Willem Okkerse meent de gezondheid van bedrijven te kunnen meten. Consultant Willem Okkerse werkt aan een fonds dat alleen belegt in financieel solide bedrijven. Het failliet van Enron bevestigt het vertrouwen in zijn selectiemethode. (...) Wat hem bij Enron in het oog springt? 'De kosten groeiden sneller dan de omzet. Uit mijn model rolt dat ze in 1997 al verlies leden hoewel ze officieel nog winst maakten', legt hij uit. Dat ze verlies maakten hangt volgens Okkerse samen met een correctie die uit zijn berekeningen rolt. 'Je ziet dat de financieringslasten eerst snel stijgen, dan plotseling dalen. Ze hebben een deel van de rentelasten dus uit de balans gehaald, lieten de rentebaten erop staan en behaalden op die manier nog winst.' Ook de vermogenspositie van Enron maakte het bedrijf kwetsbaar. 'Een solvabiliteit tussen 20 en 30 % is een giller voor een energieproducent', zegt hij. 'Normaal is meer dan 40 %, Shell zit boven de 50 %.' Als een onderneming met weinig weerstandsvermogen ook nog overnames pleegt, is dat vragen om moeilijkheden. (...)  Van de vijfentwintig AEX-fondsen hebben nog maar negen een OK-score tussen 1 en 6, de 'oké-fondsen'.  Het illustreert volgens Okkerse de uitholling van de bedrijfsgezondheid die is opgetreden, vooral in 1999. Van 1997 tot 2000 is de score voor de AEX-index gezakt van 4,11 naar 6,32. (...)"

"Massale uittocht bij Andersen na bankroet Enron", de Volkskrant, 26 februari 2002, door Bloomberg: "Honderden partners van accountancyfirma Arthur Andersen zijn naarstig op zoek naar een nieuwe baan. Ze vrezen dat hun financiële belang in hun werkgever - 's werelds vijfde grootste accountant - zal eroderen in de nasleep van het faillissement van Enron. Arthur Andersen was de accountant van de energiegigant die ten onder ging nadat dubieuze  boekhoudmethodes aan het licht kwamen. Concurrent PricewaterhouseCoopers zinspeelt er zelfs op dat Andersen de affaire Enron niet zal overleven. 'Honderden Andersen-werknemers zijn in onderhandeling over hun vertrek', zegt Dean McMann, topman van Ransford Group, een headhunter in Houston. Ransford Group heeft een war room ingericht om de Andersen-employés die zich bij bosjes melden bij te staan. Ransford stelt meer dan tienduizend telefoontjes van Andersen-mensen te hebben gehad sinds het omvallen van Enron. Recruiter Page-Wheatcroft uit Dallas ziet 'talloze cv's langskomen van mensen die hun voelsprieten overal tegelijk uitzetten'. Andersen telt circa 4.700 partners en 85 duizend 'gewone' werknemers. Eerder deze maand verloor Andersen al drie toppers aan Deloitte & Touche."

Aankondiging: dinsdag 19 maart 2002, middagsymposium Strategic Business Intelligence - Strategische Beleidsinformatie. Het symposium vindt plaats bij GlaxoSmithKline bv in Zeist en wordt georganiseerd door de VSB Studiegroep Business Intelligence. Voor meer informatie: VSB (Vereniging voor Strategische Beleidsvorming), tel.: 070 3645588, fax: 070 3603724, e-mail: secretariaat@strategie-vsb.nl

"Enron-rechtszaak tegen Witte Huis'", de Volkskrant, 25 februari 2002, ANP: "De General Accounting Office (GAO) van het Amerikaanse Congres is in het Enron-onderzoek vrijdag een rechtszaak begonnen tegen het Witte Huis, iets wat nog nooit eerder is voorgekomen. Het congres onderzoekt de invloed van het failliete Enron en andere energiebedrijven op het energiebeleid van de regering Bush. De regering Bush weigert medewerking."

"Bankroet Enron leidt in Nederland niet tot hausse in aansprakelijkheid", Het Financieele Dagblad, 23 februari 2002, door redacteur: "(...) De New York Times meldde donderdag dat twee grote Amerikaanse verzekeraars proberen onder de aansprakelijkheidsclaims van Enron uit te komen. Zij voelen zich misleid door het management van de energieleverancier vanwege het gesjoemel met de boekhouding. De verzekeraars zijn The St. Paul en Royal Insurance Company of America, onderdeel van een Britse maatschappij. In afzonderlijke ingediende rechtsgedingen zeggen de verzekeraars dat sprake is van een 'materiële verkeerde voorstelling van zaken' op het moment dat zij de verzekeringspolissen met Enron afsloten. Zij voelen er daarom niets voor voor de kosten op te draaien van de rechtszaken en claims die het bestuur op zich ziet afkomen. (...)"

"Het drama van de accountant die niet verantwoordelijk is", Het Financieele Dagblad, 25 februari 2002, door Ruud H. Veenstra

"Klagers 'Enron' wijzen $ 800 mln Andersen af", Het Financieele Dagblad, 22 februari 2002, door redacteur: "Arthur Andersen wil de rechtszaken van aandeelhouders, employees en schuldeisers in de zaak-Enron schikken voor een totaalbedrag van $ 800 mln. Dit bevestigen advocaten van de klagers. (...)"

"Beschadiging accountants", FEM/De Week, 16 februari 2002, door Remko Nods: "Wereldwijd vechten de accountants van Andersen voor hun professionele leven. Hun imago liep enorme schade op door het faillissement van energiereus Enron. Maar het Enron-drama is natuurlijk niet alleen de accountants aan te rekenen. (...)"

"EU-hof schermt advocatuur af", NRC Handelsblad, 19 februari 2002, door redacteur: "Vergaande samenwerking tussen accountants en advocaten is in Nederland verboden. De twee beroepsgroepen zijn onverenigbaar wegens de vereiste onafhankelijke positie van de accountant en de partijdige positie van de advocaat. Dat stelt het Europese Hof van Justitie vandaag in een arrest. Het verbod is een tegenslag voor de zakelijke dienstverleners Andersen, in opspraak geraakt door het Enron-debacle, en PricewaterhouseCoopers. (...) Het verbod betekent dat binnen een dergelijke organisatie de accountants en de advocaten winst of verlies niet met elkaar mogen delen. Ook de zeggenschap kan niet in beider handen zijn. Hierdoor moet wederzijdse beïnvloeding onmogelijk worden gemaakt. (...)"

"Pek van Enron spat nu op regelgever accountants", Het Financieele Dagblad, 19 februari 2002, door redacteur: "Sponsoring door Enron zaait twijfel over de IASB, die internationale regel voor jaarverslaggeving opstelt. (...) De aarzeling van de IASB volgt op de onthulling van een interne Enron-e-mail door senator Carl Levin, vorige week bij de parlementaire hoorzittingen in Amerika. In deze e-mail van februari 2001 vraagt het hoofd van de interne boekhouding bij Enron aan de controlerende accountants van Andersen of een donatie aan de IASB ook invloed oplevert op de regelgeving. Volgens de e-mail zou Paul Volcker, oud-voorzitter van de Fed en voorzitter van de raad van toezicht van de IASB, aan Enron-topman Kenneth Lay hebben gevraagd om een donatie van $ 100.000 per jaar, gedurende vijf jaar. Niet bekend is of het bedrag ook is betaald, en of Enron daarmee ook invloed heeft gekregen op de regelgeving. (...)"

"SEC-voorzitter Pitt is bang voor uittocht medewerkers", Het Financieele Dagblad, 16 februari 2002, door Bloomberg: "Voorzitter Harvey Pitt van de Securities and Exchange Commission (SEC) heeft het begrotingsbureau van president George Bush gewaarschuwd voor een 'massale exodus' van het beste personeel bij de Amerikaanse financiële toezichthouder. (...) De SEC-voorzitter heeft gevraagd om een extra bedrag van $ 76 mln. Daarmee wilde Pitt onder meer de salarissen van advocaten accountants die in dienst zijn van de SEC, op peil brengen met de salarisniveaus in het bedrijfsleven. De toezichthouder bracht de brief van 11 januari jongstleden donderdag bewust in de publiciteit."

"Van politieke 'fixer' tot omstreden Enron-bestuurder", Het Financieele Dagblad, 15 februari 2002, door Tine van Houts: "Lord Wakeham, de Britse oud-minister van energiezaken en huidige voorzitter van de Press Complaints Committee, nam woensdag ontslag uit de directie van Enron. (...) Lord Wakehams voornaamste taak bij Enron (sinds 1994) was als lid van de audit commissie. (...) Zijn connectie met Enron gaat ver terug; als Thatchers minister van energiezaken ('89-'90) gaf Wakeham Enron als eerste bedrijf het recht om een privé-elektriciteitscentrale te bouwen in het Noord-Engelse Teeside. Wakeham is tijdelijk geschorst als voorzitter van de Pers Complaints Commission. (...)"

"Ierland scherpt accountancywetgeving aan", Het Financieele Dagblad, 14 februari 2002, (rtr): "De regering van Ierland heeft besloten de wetgeving voor accountancy aan te scherpen. Dit naar aanleiding van het debacle bij Allied Irish Banks, dat $ 750 mln verloor door fraude bij een dochteronderneming. (...) In Ierland had een zaak als Enron niet plaats kunnen hebben, zei voorzitter Eamonn Higgins van de verenigde accountants in Ierland gisteren."

"'Klokkenluider' Enron: financieel schrikbewind", Het Financieele Dagblad, 15 februari 2002, door correspondent: "(...) De vice-president schetste een beeld alsof Enron werd beheerst door een financieel schrikbewind onder leiding van Skilling en Fastow en gedekt door huisaccountant Arthur Andersen en het advocatenbureau Vinson & Elkins. (...)"

"'Enron-topman was niet op de hoogte'", de Volkskrant, 15 februari 2002, door Bert Lanting: "Voormalig Enron-topman Kenneth Lay wist niet van de financiële problemen bij zijn bedrijf omdat de andere topmanagers de werkelijke gang van zaken voor hem verborgen hielden. (...) Volgens haar (Watkins) was het op Fastows kantoor een publiek geheim dat de partnerschappen riskant waren voor het bedrijf. 'Het gezegde was: als het kop is, wint Fastow, en als het kruis is, verliest Enron.' Voor een andere Congrescommissie kwam Paul Volcker, de voormalige president van de Fed, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, onder vuur te liggen om zijn pogingen ooit een half miljoen dollar los te krijgen van Enron voor een organisatie die toezicht houdt op de internationale normen voor accountantsfirma's. (...)"

"KPMG houdt hoge schadeclaim geheim", NRC Handelsblad, 9 februari 2002, door Menno Tamminga: "Accountants- en adviesbedrijf KPMG Nederland verzwijgt in zijn jaarverslag een schadeclaim van bijna 3,2 miljard euro. Voor zover bekend gaat het om de hoogste claim ooit in het Nederlandse bedrijfsleven."

"Controlerend accountant mag hooguit nog meedenken", de Volkskrant, 9 februari 2002, door Joost Ramaer: "Onafhankelijk toezicht en scheiding tussen advies en controle - dan komt het weer goed met de accountant. Maar ingewijden geloven dat niet. De accountant staat zwak tegenover zijn klant. 'Het probleem zit bij de controle zelf'. (...) Sinds het Enron-schandaal weerklinkt overal de roep om onafhankelijk toezicht en scheiding van advies en controle. Die raakt de kern niet, denkt de kenner. 'Het probleem zit in de controle zelf.' (...) Deze toch al ongelijke relatie is de laatste jaren van diverse kanten verder onder druk gezet. Bedrijven fuseerden tot enorme concerns, en dreven de honoraria voor de controle omlaag. Bij KPMG bijvoorbeeld steeg de omzet uit assurance, waartoe de controle behoort, tussen 1996 en 2000 met 35 procent. De consultants verdienden in die periode 83 procent meer. Vorig jaar daalde het controleaandeel in de assurance-omzet van 82 naar 79 procent. Nederlandse beursfondsen die recent van accountant wisselden of daarmee bezig zijn, gaven onlangs aan de Volkskrant maar één reden daarvoor op: het kon elders goedkoper. Kwaliteit interesseerde hen blijkbaar minder. (...) De vernederingen, de druk op het honorarium, alle mededelingen buiten de accountant om - Philip Wallage kent en herkent ze allemaal. Hij is audit-partner bij KPMG en hoogleraar Accountantscontrole aan de Universiteit van Amsterdam. (...)"

"Andersen-affaire dreunt door in advocatuur", Advocatenblad, 8 februari 2002, door Micha Kat: "'Uitermate vervelend' zegt partner Scipio van der Stoel van Andersen Legal Nederland als hij wordt aangesproken op de Enron-affaire. 'Maar onze business draait beter dan ooit. Er zijn nog geen cliënten die ons de wacht hebben aangezegd. Verder doe ik geen inhoudelijke mededelingen.' Nooit eerder in de geschiedenis van de zakelijke dienstverlening lag een kantoor zo onder vuur als de accountants van Andersen in de VS. Het (laten) vernietigen van stukken over de audit om de eigen sporen uit te wissen, zelfs met mogelijke betrokkenheid van een in house-lawyer van Andersen uit Chicago zoals eind januari naar buiten kwam, plaatst de accountant publicitair direct in het beklaagdenbankje. (...) Mocht Andersen de crisis overleven, dan toch zeker niet zonder enorme schadeclaim. Er zijn nog geen cijfers genoemd, maar insiders zijn ervan overtuigd dat de claim de macht van Andersen verre te boven zal gaan. (...) Hoewel alle grote accountantsfirma's hun affaires hebben gehad, lijkt Andersen extra kwetsbaar te zijn. Dit heeft vermoedelijk te maken met hun accent op jonge, vaak extreem snel groeiende klanten in nieuwe, trendy markten. Een bedrijf als Enron groeide zo explosief dat de accountants er niet meer tegenop konden controleren. (...) Van der Stoel: 'Voor de Nederlandse situatie klopt deze analyse in grote lijnen wel, maar voor de wereldwijde praktijk geldt dat het profiel van onze controlecliënten niet wezenlijk verschilt van dat van de andere uit de big five.' In ons land is Andersen de accountant van Newconomy en ook daar heeft het omstreden controletechnieken gehanteerd. De manier van boekhouden was zelf zo 'innovatief' (Maurice de Hond mocht van Andersen te verwachten koersstijgingen opvoeren als winst) dat econoom Eduard Bomhoff in NRC Handelsblad er zijn column over schreef onder de kop bedot.com." 

"Nederlandse fiscus gunde Enron vijftien 'rulings'", de Volkskrant, 8 februari 2002, door verslaggevers: "Het failliete Amerikaanse energiebedrijf Enron heeft zeker zestig fiscaal gunstige regelingen ter beoordeling voorgelegd aan de Nederlandse Belastingdienst. Daarvan zijn er maximaal vijftien toegewezen. Dat zeggen goed ingevoerde bronnen in Den Haag. In deze zogenoemde rulings laat de fiscus van tevoren weten een door een bedrijf geclaimd belastingvoordeel te zullen honoreren. Van de overige 45  claims moest Enron afwachten of die bij de aangifte zouden standhouden. Mede vanwege deze rulings, die nooit worden gepubliceerd, is Nederland een populair belastingparadijs voor het internationaal bedrijfsleven. (...) Om van dit belastingklimaat te profiteren bouwde Enron onder leiding van topman Kenneth Lay een netwerk van 140 Nederlandse bv's op, zon onthulde The Wall Street Journal gisteren. (...) Een vooraanstaand belastingjurist die anoniem wil blijven, kenschetst het Enron-netwerk als 'een pak dat te ruim zit'. Hij signaleerde de afgelopen jaren een wildgroei aan zulke 'slobberpakken'. (...) Voor bedrijven zoals Enron werden dit soort constructies in de jaren van het snelle geld belangrijker dan de eigenlijke activiteiten. (,,,) Dit 'gunstige klimaat' bracht Nederland eind 1997 in opspraak. (..) Er kwam een fiscale gedragscode, waarin de landen van de Europese Unie beterschap beloofden. Onderdeel hiervan zijn zwarte lijsten, waarin per land een aantal 'schadelijke' belastingvoordelen staan opgesomd. Die moeten binnen een bepaalde termijn zijn aangepast of afgeschaft. (...)"

"Bedreigd Tyco is ook actief in Nederland", de Volkskrant, 8 februari 2002, door verslaggever: "Het in opspraak geraakte Amerikaanse conglomeraat Tyco bezit enkele tientallen bedrijven in Nederland. Tyco deed de afgelopen jaren honderden overnames, ter waarden van 8 miljard dollar, zonder dit aan zijn aandeelhouders te melden. Ook betaalde het een toezichthouder voor medewerking aan een grote overname. (...)"

"Enron-top getuigt wel, maar zegt niets", de Volkskrant, 8 februari 2002, door verslaggever: "(...) Naar ieders verwachting zal Lay zich beroepen op zijn zwijgrecht, omdat het hem nog een strafproces boven het hoofd hangt. Datzelfde deden donderdag Andrew Fastow en enkele andere topmanagers van het bedrijf. (...) Ook getuige Jeff Skilling maakte de onderzoekers gisteren niets wijzer. De voormalige McKinsey-adviseur en Fastows peetvader bij Enron stapte vlak vóór de ondergang van het bedrijf onverwacht 'om persoonlijke redenen' op."

"Nederland spil in Enron-web", Het Parool , LUNCHNIEUWS, donderdag 7 februari 2002, door redactie Economie: "Nederlandse bedrijven maken deel uit van de constructies die het Amerikaanse rampbedrijf Enron gebruikte voor zijn financiële stuntwerk. Via meer dan 140 Nederlandse dochters, vaak eigenaar van Enron-bedrijven in andere landen, profiteerde Enron van de fiscale voordelen die ons land biedt aan buitenlandse firma's."
Lees verder: http://www.parool.nl/1013061128375.html

"Accountants moeten onder toezicht", de Volkskrant, 7 februari 2002, door verslaggever: "Nederlandse accountants moeten onder onafhankelijk toezicht worden geplaatst om schandalen zoals rond het Amerikaanse Enron te voorkomen. Dat zei minister Jorritsma van Economische Zaken woensdag in de Tweede Kamer, Jorritsma lichtte haar plannen toe voor een ingrijpende hervorming van de accountancy. Het kabinet wil een externe toezichthouder in plaats van de huidige zelfregulering, en een onafhankelijkheidstoets ter voorkoming van belangenconflicten bij de controlerende accountant. De plannen kunnen rekenen op steun van de meerderheid van de Kamer. (...)"

"Enron splijt ook Deloitte", NRC Handelsblad, 6 februari 2002, door financiële redactie: "Accountantskantoor Deloitte Touche Tohmatsu gaat als laatste van de wereldwijd actieve 'big five' zijn controleactiviteiten scheiden van de adviespraktijk. De beslissing, die formeel later deze dag wordt genomen, komt kort na het Enron-debacle dat het accountantsvak in een slecht daglicht heeft gesteld. (...)"

"Besmetting beheerst obligatiemarkt", Het Financieele Dagblad, 7 februari 2002, door Raoul Leering: "Het boekhoudspook vertoont zich ook op de markt voor bedrijfsobligaties. Vooral in sectoren waar de boekhoudtrucs opduiken worden andere obligaties besmet door vluchtgedrag van beleggers."

"Belegger schrikt van gesjoemel boekhouder", de Volkskrant, 6 februari 2002, door Kees Kraaijeveld: "De Enronitis neemt epidemische vormen aan. Sinds de Amerikaanse energiegigant Enron failliet ging vanwege gesjoemel met de boekhouding, worden vrijwel dagelijks nieuwe bedrijven betrapt op geknoei met winst- en omzetcijfers. Dit ondermijnt het vertrouwen van beleggers, net nu de beurzen herstelden van de recessievrees. Na de internetbel knapt nu de boekhoud-bubble."

Bron: de Volkskrant, 6 februari 2002

"Accountancy in existentiële crisis", NRC Handelsblad, 6 februari 2002, door Mark Houben: "Het debacle rondom het Amerikaanse energieconcern Enron bracht het accountantsberoep opeens in de vuurlinie. Accountants lijken eerder afhankelijk dan onafhankelijk. Chinese muren lijken eerder op Japanse kamerschermen. Hoe zit dat in Nederland? 'Ook bij ons kan zo'n debacle ontstaan.'" 

"na Enron debacle in VS - Philips kijkt kritisch naar rollen KPMG NRC Handelsblad, 4 februari 2002, door Erik van der Walle: "Elektronicaconcern Philips gaat naar aanleiding van het Enron-debacle 'de verhouding tussen de verschillende rollen van [huisaccountant] KPMG nog eens kritisch tegen het licht houden'."

"Scheuren in het full-service bastion", Het Financieele Dagblad, 5 februari 2002, door Jan Fred van Wijnen: "Het nieuwste imago-offensief van Andersen brengt de splitsing van accountantsdiensten weer een stap verder. Met dank aan Enron."

"Schokgolf Enron duwt AEX onder de 500", de Volkskrant, 5 februari 2002, door Joost Ramaer: "(...) Want nu de schokgolven met enige vertraging toch doorkomen, zijn die ook des te harder voelbaar. (...) Want behalve Enron blijken ook tal van andere Amerikaanse bedrijven meer energie te hebben gestoken in boekhoudkundig knutselwerk dan in hun reële activiteiten. (...)"

"Financieel gegoochel levert KPN 6 miljard op", de Volkskrant, 5 februari 2002, door Kees Kraaijeveld en Gert-Jan van Teeffelen: "KPN maakt 6 miljard euro winst op de transactie waarbij het Duitse E-Plus volledig wordt ingelijfd. KPN's manier van boekhouden balanceert op de grens van het toelaatbare - bij gebrek aan duidelijke regels."

"Amerikaanse Tyco neemt stiekem voor miljarden over", de Volkskrant, 5 februari 2002, door verslaggever: "Het Amerikaanse conglomeraat Tyco heeft nagelaten overnames te melden voor een bedrag van rond de 8 miljard dollar. Er duiken bij Tyco steeds meer aanwijzingen op dat het concern - gevestigd op Bermuda -, net als de omgevallen energiehandelaar Enron, het niet al te nauw neemt met de boekhoudregels. (...)"

"Democraat: benoem speciaal aanklager Enron-schandaal", de Volkskrant, 5 februari 2002, door Bert Lanting: "Ernest Hollings, de voorzitter van de senaatscommissie voor handel, heeft gisteren aangedrongen op de aanstelling van een speciale aanklager om de gang van zaken rond de ondergang van de energiegigant Enron te onderzoeken. Hollings, een Democraat, zei dat er sprake was van een 'cultuur van corruptie' in de regering-Bush. (...)"

"De speurtocht naar de nettowinst", NRC Handelsblad, 2 februari 2002, door Jeroen Wester: "Komende week openen Shell en Philips het jaarcijferseizoen. Maar wat publiceren Nederlandse ondernemingen eigenlijk? De resultaten verschillen steeds meer van die in het jaarverslag.

Een epistel van negen pagina's. Dat schoot uitzendbedrijf Vedior vorig jaar de ether in om de buitenwacht op de hoogte te stellen van zijn jaarcijfers. Enige probleem: de winst stond er niet in. (...) Vedior is geen uitzondering. De commune van ondernemers die nieuwe winstbegrippen hanteert groeit snel. Bedrijven corrigeren steeds vaker het resultaat voor allerhande kosten als de afschrijving op machines, gebouwen en goodwill - de overnamepremie die bij een acquisitie wordt betaald. (...) De wildgroei aan alternatieve winstbegrippen is mogelijk bij de gratie van een juridisch niemandsland. (...) Het begrip 'ebitda' (winst vóór belasting, rentelasten en alle afschrijvingen) is inmiddels schering en inslag, geïntroduceerd door ondernemingen uit de nieuwe economie. (...) Het cijfer houdt eigenlijk het midden tussen omzet en winst. Grote voordeel is dat de veelal verliesgevende bedrijven toch nog een positief winstcijfer kunnen presenteren. (...)"

"Enron blies winst op met één miljard", de Volkskrant, 4 februari 2002, door Bert Lanting: "De kans dat de top van het failliete Amerikaanse energiebedrijf Enron strafrechtelijk zal worden vervolgd, is toegenomen na de publicatie van een rapport waarin de managers ervan worden beschuldigd dat zij de winst opzettelijk hebben opgeblazen. Volgens het rapport blies de bedrijfsleiding de winst in het laatste jaar op met liefst één miljard dollar (1,16 miljard euro). (...) Ook het accountantskantoor Arthur Andersen wordt zwaar bekritiseerd in het rapport, omdat het de boeken van Enron goedkeurde. Andersen huurde dit weekend P. Volcker in om 'fundamentele veranderingen' door te voeren bij de accountantsfirma. Zo zal Andersen niet langer de financiële administratie van klanten opzetten. Volcker was de voorganger van bankpresident Alan Greenspan. (...)"

"Unilever bekijkt rol accountant", de Volkskrant, 4 februari 2002, door verslaggever: "Unilever onderzoekt of zijn huisaccountant PricewaterhouseCoopers (PwC) onafhankelijk genoeg is om naast de controle van de boekhouding tevens adviezen te verstrekken. De dubbele rol van de accountants ligt onder vuur sinds de ondergang van Enron. (...) Unilever is samen met Shell en Reed Elsevier het enige Amsterdamse beursfonds dat de verdiensten van zijn accountant publiceert. (...)"

"Rapport pleit bestuurders Enron vrij", Het Financieele Dagblad, 4 februari 2002, door correspondent Washington: "Managers van energieconcern Enron bliezen met hulp van accountant Andersen de winsten in 2001 met zeker $ 1 mrd op en verrijkten zichzelf op grote schaal. Ze hielden hun eigen bestuur in het duister. (...) Een woordvoerder van Enrons inmiddels ontslagen accountant Andersen, in het rapport ernstig bekritiseerd, zegt dat het bestuur er duidelijk op uit is het eigen straatje schoon te vegen. (...) De rapportage pleit het bestuur min of meer vrij, omdat het niet kon optreden op grond van informatie die het was onthouden. Wel had het zich kritischer moeten opstellen. (...)"

"Britten lozen Andersen", Het Financieele Dagblad, 4 februari 2002, door correspondent Londen: "Grote Engelse klanten van accountantskantoor Andersen, in opspraak geraakt door zijn rol in de ondergang van Enron, overwegen een nieuwe controlerend accountant te zoeken. (...) 'Ons management probeert internationale beleggers aan te trekken. Wij willen niet genoodzaakt zijn om op de aandeelhoudersvergadering in mei Andersen te moeten verdedigen', tekent de Britse krant Sunday Times op uit een bron bij Cadbury. (...) Ook het Engelse koningshuis raakt bij de internationale affaire betrokken. Een liefdadigheidsfonds van prins Charles blijkt £ 1 mln van Enron te hebben ontvangen." 

"Kabinet moet uit Enron les trekken voor accountants", Het Financieele Dagblad, 4 februari 2002, door Hendrik Jan van Oostrum: "Onder druk van de Enron-affaire maken de Nederlandse accountancyverenigingen nu één vuist tegen het kabinetsvoorstel om het beroep van accountant te reorganiseren. Maar dat voorstel gaat nog lang niet ver genoeg."

"Adam Smith is gelukkig nog springlevend, ook na Enron", Het Financieele Dagblad, 1 februari 2002, door Loet Mennes: "Het energieconcernbankroet bewijst niet het ongelijk van Adam Smith. Bij zijn onzichtbare hand horen ook menselijkheid, rechtvaardigheid en publieke zorg. (...)"

"Enron-affaire toont zwakke plekken in verslaggeving VS", Het Financieele Dagblad, 1 februari 2002, door Bob Bunicich

(Januari 2002)

"De slappe rug van de accountant", Trouw, 29 januari 2002, door Jelle Brandsma: "De cijfers bij het Amerikaanse energiebedrijf Enron klopten niet. Accountant Andersen had dubieuze constructies goedgekeurd. Kunnen dergelijke zaken zich ook in Nederland afspelen? Een gesprek met kenners."

"Toezichtsysteem van VS is bankroet", Het Financieele Dagblad, 31 januari 2002, door Ruud Veenstra

"Accountants vaak tevens in adviesrol", de Volkskrant, 31 januari 2002, door Joost Ramaer en Xander van Uffelen: "Nederlandse accountants verdienen vaak substantieel meer met adviezen dan met controle van de jaarrekening. Dat blijkt uit eigen onderzoek van de Volkskrant onder vijftig beursgenoteerde ondernemingen. Multinationals als Shell, Unilever en Reed Elsevier laten hun huisaccountant voor tientallen miljoenen euro's aan advieswerk uitvoeren."

"Tijd voor overheid om in te grijpen bij accountants", Het Financieele Dagblad, 30 januari 2002, door Rik Hindriks: "Accountants blijken te weinig zelfkritiek uit te oefenen. Het zelfreinigend vermogen van de accountancy is onder de maat. Dat is de reden dat een ingreep via wettelijke maatregelen onvermijdelijk is geworden. De wereld der accountants wordt geteisterd door schandalen. Er zijn diverse voorbeelden van Nederlandse bedrijven en instellingen die goedkeurende verklaringen kregen van hun accountant, terwijl zich ernstige administratieve misstanden voordeden. (...) Kennelijk is er nog steeds niet het besef dat de uiteindelijke klant van accountants het publiek is en niet het gecontroleerde bedrijf. Hetzelfde geldt voor het pleidooi om niet of minder aansprakelijk te zijn voor de afgegeven verklaring. Die aansprakelijkheid dient juist verder geprofileerd te worden. De belangen van aandeelhouders, werknemers, overheid en leveranciers zijn immers veel te groot om ze kopje onder te laten gaan in de commerciële uitruil van belangen tussen dienstenleverancier en gecontroleerd bedrijf. Daarom is het hoog tijd voor strenge regels en strenge controle, strikte scheiding van belangen en heldere aansprakelijkheid. (...) Wat dat betreft is de richting van de kabinetsnota goed en zijn de argumenten inspirerend. De uitwerking kan wat mij betreft krachtiger. Strengere onafhankelijkheidseisen, strenger toezicht, striktere eisen aan alle certificerende accountants en voor alle afgegeven verklaringen. (...)"

"Ook Britse regering in de knel door Enron-schandaal", De Volkskrant, 29 januari 2002, door correspondenten Londen en Washington: "De Labourpartij van premier Tony Blair had nauwe banden met de Amerikaanse energiegigant Enron. Dat heeft Labour gisteren toegegeven. Zo doneerde Enron forse bedragen aan de partijkas van Labour. (...) Volgens de Conservatieven en Liberaal-democraten hebben de donaties en contacten zich voor de Amerikaanse energiemaatschappij wel degelijk uitbetaald. Met Arthur Andersen, de in opspraak geraakte accountant van Enron, had Labour volgens Taylor nog nauwere banden. Arthur Andersen is sinds het aantreden van Labour bijna de huisaccountant van de regering geworden. (...)"

"Enron NRC Handelsblad, 28 januari 2002, door Mark Houben: "De Nederlandse accountants zijn om. Onafhankelijk extern toezicht moet er komen. Na het Nivra geeft ook de Novaa zich gewonnen. Het heeft iets potsierlijks. De lobbyclub van accountants die de boeken van het garagebedrijf en de winkel om de hoek controleren maakt zich plotsklaps druk over toezicht op controleurs die zich uitsluitend bezighouden met internationale, beursgenoteerde concerns. (...) De stap van de Novaa, die 6.500 accountants voor het midden- en kleinbedrijf vertegenwoordigt, illustreert de verwarring van de beroepsgroep sinds de Enron-affaire in volle hevigheid is losgebarsten. Het imago van de degelijke, betrouwbare accountant is aan flarden geschoten en de beroepsgroep zoekt naarstig naar oplossingen. (...) Er zijn teveel affaires (Ceteco, Bram Peper) de mediarevue gepasseerd waar het publiek een nare smaak in de mond aan heeft overgehouden. De accountant leek eerder een partijdige adviseur dan een onafhankelijke controleur. (...) Enron is in dat opzicht een Godsgeschenk, zegt VVD-kamerlid Hans Van Baalen. "Vlak voordat wij ons uitspreken over nieuwe accountantswetgeving sluiten de rijen zich."

"Regering-Bush doet Enron en Andersen in de ban", De Volkskrant, 28 januari 2002, bron ANP: "Energieconcern Enron en zijn huisaccountant Andersen zijn door het Witte Huis in de ban gedaan. In een brief zijn alle federale instanties opgeroepen hun contracten met beide bedrijven op te zeggen. Naar schatting van Amerikaanse kranten gaat het in totaal om 70 miljoen dollar. Berichten in de media over onregelmatigheden bij beide bedrijven hebben volgens het Witte Huis geleid tot deze oproep. (...) Enron verkeert in surseance van betaling na stelselmatig schulden en verliezen te hebben weggemoffeld. Andersen keurde deze praktijken goed. De firma was al jaren kind aan huis bij Enron, en verdiende daar meer met adviezen dan met controle van de jaarrekening. De rol van Andersen maakt deel uit van het Enron-onderzoek dat de Amerikaanse Senaat donderdag in gang zetten. (...) Enron ligt zwaar onder vuur sinds het vorig jaar ten onder ging, nadat de verborgen schulden boven water waren gekomen. Vrijdag pleegde een oud-Enron-manager die tegen de malversaties had geprotesteerd, zelfmoord."

"Ondervragers kregen 'giften' Enron", Het Financieele Dagblad, 25 januari 2002, door Rik Winkel: "Politici in de VS hebben hun campagnes jarenlang laten financieren door Enron. Die nauwe banden kunnen kritisch vragen over het bedrijf belemmeren. (...) Dezelfde senatoren en leden van Huis van Afgevaardigden die de employees van beide firma's en mogelijk enkele leden van de regering de komende maanden het vuur na aan de schenen zullen leggen, hebben op bepaald moment in hun carrière geprofiteerd van de gulle giften waarmee Enron invloed trachtte te kopen. (...)"

"Adam Smith stierf in Houston", Het Financieele Dagblad, 24 januari 2002, door Harry Rijnen

"Toezichthouders Amerikaanse accountants nemen ontslag", Het Financieele Dagblad, 23 januari 2002, door correspondent: "De public Oversight Board (POB), een toezichthouder van en voor de Amerikaanse accountantsbranche, heft zichzelf op. (...) De POB, opgezet in 1977 door de sector om het vertrouwen van beleggers in goedgekeurde jaarrekeningen te vergroten, was een van de vele organen van zelfregulering in de Amerikaanse financiële sector. (...) Pitt telde voor hij in 2001 het voorzitterschap van de SEC aanvaardde als advocaat alle grote accountantskantoren onder zijn klanten. (...) De invloed van accountants in Washington bleek vorige maand nogmaals toen president Bush twee partners van PWC en Ernst & Young nomineerde voor vacatures in de SEC, die in totaal vijf commissieleden telt."

"Oude opponent jaagt Andersen op", Het Financieele Dagblad, 23 januari 2002, door redacteur: "Richard Blumenthal, openbaar aanklager van de staat Connecticut, zet de aanval in op het bestaansrecht van accountantskantoor Andersen. Hij onderzoekt of de vergunning als openbaar accountant kan worden ingetrokken wegens haar aandeel in het faillissement van energieonderneming Enron, ruim tweeduizend kilometer verderop in Houston, Texas. Als meer staten het voorbeeld overnemen - de toezichthouder in New York volgt het onderzoek van Blumenthal 'nauwlettend' - kan dit het einde betekenen voor een van de grootste en lucratiefste accountantspraktijken ter wereld. (...) Blumenthal pleit ook al jaren voor het ontmantelen van de 'Big Five' accountantsconcerns (KPMG, Ernst & Young, Andersen, PricewaterhouseCoopers en Deloitte & Touche). Hun onafhankelijkheid als controlerend accountant wordt ondermijnd, zegt openbaar aanklager Blumenthal, door het advies dat ze bij hun klanten declareren. (...) Sommige adviescontracten maken accountants zo afhankelijk van hun klant, zegt Blumenthal, 'dat de vraag gerechtvaardigd is of zulke firma's nog wel het woord "openbaar accountant" mogen gebruiken'. (...) Jan Dalhuisen, voorzitter van de Andersen-maatschap in Nederland laat via een woordvoerder weten dat er 'is gesproken' over Connecticut, maar dat de firma nog geen 'internationaal standpunt' heeft ingenomen. (...)"

"Weer belastende getuigenis tegen Andersen", NRC Handelsblad, 22 januari 2002, door redacteur: "De poging van Andersen, het Amerikaanse accountants- en advieskantoor, om zijn partner in Houston de schuld voor de vernietiging van duizenden cruciale Enron-documenten in de schoenen te schuiven, heeft opnieuw aan geloofwaardigheid ingeboet. Dat komt door een tweede, voor Andersen belastende getuigenis voor het Amerikaanse congres. (...)  Volgens de getuige, werkzaam bij  de partner van Andersen in Houston, kwam er een e-mail van het hoofdkantoor in Chicago die het lokale kantoor eraan herinnerde de documenten van Enron te vernietigen. (...) De bewuste e-mail, gedateerd op 12 oktober van vorig jaar, kwam van Nancy Temple, een senioradvocaat op het hoofdkantoor in Chicago. Hij was gericht aan Odom, hoofd van de afdeling risicomanagement in Houston. (...)  Volgens de Financial Times van vandaag was de senioradvocaat zelf regelmatig in Houston aanwezigen tijde van de vernietiging van de documenten. (...)"

"Onrust in pensioenland door nieuwe richtlijnen", Het Financieele Dagblad, 21 januari 2002, door Bob Bunicich: "Een nieuwe verslagleggingsregel van de International Accounting Standards Committee voor de pensioensaldi zal leiden tot veel weerstand in Nederland."

"Toets meet onafhankelijkheid accountant", De Volkskrant, 19 januari 2002, door Joost Ramaer en Sander van Uffelen: "Accountancybureaus in Nederland nemen extra maatregelen mede naar aanleiding van de affaire rond Enron. Het bankroet van de energiereus heeft nog meer lessen in petto.

Beroepsvereniging Nivra gaat zo snel mogelijk een toets invoeren om de onafhankelijkheid van accountants te verzekeren. (...)"

"Vijf lessen uit bankroet van energiereus Enron", De Volkskrant, 19 januari 2002, door verslaggevers: "(...) 

1. Financiële luchtfietserij is de verkeerde norm geworden in het bedrijfsleven (...)

2. Het gevolg is een ernstige aantasting van een hoeksteen van de markteconomie: vertrouwen (...)

3. Toezichthouders doen niet waarvoor zij zijn aangesteld (...)

4. Accountants moeten kiezen: óf controleren, óf adviseren (...)

5. Bankiers moeten kiezen: óf geld lenen, óf andere zaken doen (...)

"Accountant wist van gesjoemel bij Enron", De Volkskrant, 18 januari 2002, door Bert Lanting: "(...) Het failliete Enron heeft Andersen donderdag overigens met onmiddellijke  ingang als accountant ontslagen. Volgens onderzoekers van het Amerikaanse Congres belegde Andersen in augustus een spoedbijeenkomst om over de problemen bij Enron te praten. Dat gebeurde nadat een Enron-medewerkster Andersen had gewaarschuwd dat het energiebedrijf dubieuze constructies  gebruikte om verliezen buiten de boeken te houden. (...) Andersen wijst op het feit dat de Enron-topman al een extern advocatenkantoor, Vinson & Elkins, had ingeschakeld om de constructies te bestuderen. Dat kantoor concludeerde dat de boekhoudmethoden 'creatief en agressief' waren, maar 'niet onoorbaar'." 

"Andersen overwoog jaar geleden Enron te lozen", Het Financieele Dagblad, 18 januari 2002, door redacteur: "(...) De zakelijke relatie is destijds niet beëindigd omdat de accountant erop vertrouwde de risico's aan te kunnen. Tegelijk speelde mee dat het adviesbureau verwachtte jaarlijks $ 100 mln dollar te kunnen verdienen aan deze grootste klant uit het klantenbestand. Dat blijkt uit een intern memorandum van de accountant. (...)"

"De zaak Enron - scheiden controle en advies", Het Financieele Dagblad, 18 januari 2002, door Hendrik Jan van Oostrum

"Lessen bij de ondergang van Enron", Het Financieele Dagblad, 18 januari 2002, Management & Strategie, onder redactie van Rob Huisman: 

Accountant sluit zich af voor economische realiteit: "Voor de regelgeving in de effectenwereld, maar ook in de accountancy, wordt vaak naar Amerika gekeken. De regels en uitspraken van de effectentoezichthouder SEC (Securities and Exchange Commission) en de FASB (Financial Accounting Standards Board) zijn ook buiten Amerika richtinggevend. (...) Het faillissement met Enron leert dat op die voorbeeldfunctie nogal wat valt af te dingen. De regels in de accountancy in de VS blijken te veel door de vorm te zijn gedreven en te weinig door de inhoud. (...)"

Vervlechting zakenpartners kan reputatie ruïneren

Enthousiasme McKinsey geen garantie voor succes: "(...) McKinsey heeft vanaf de start van Enron in de jaren tachtig een cruciale rol gespeeld in het uitstippelen van de strategie. McKinsey-adviseurs waren steeds aanwezig op Enrons hoofdkantoor in Houston en werden bij iedere strategische stap geraadpleegd. Dit onthulde de Wall Street Journal donderdag. (...) Het idee achter deze diversificatie was om een industrieel conglomeraat op te bouwen met zo min mogelijk 'harde activa'. Een 'asset-light strategy' noemde McKinsey dit. Het geld moest niet zozeer worden verdiend met productie, maar met 'intangibles', immateriële activiteiten, zoals risicomanagement, projectmanagement en handel. (...)"

"Enron-topman al vroeg gewaarschuwd", De Volkskrant, 16 januari 2002, door Bert Lanting: "Een medewerkster van het failliete energiebedrijf Enron blijkt topman Kenneth Lay ruim vóór de ondergang van het bedrijf te hebben gewaarschuwd voor de bedenkelijke financiële constructies die Enron gebruikte om zijn verliezen te maskeren. (...)

"Nederlandse partners sussen onrust": "De Nederlandse partners van accountantsbureau Andersen leggen sinds kort huisbezoeken af bij klanten om ze te informeren over de problemen bij het Amerikaanse hoofdkantoor. (...) "

"Accountant wil 'geheime' verklaring", Het Financieele Dagblad, 16 januari 2002, door redacteur: "Ernst & Young, een van de grote internationale accountantskantoren, heeft bedenkingen tegen de openbaarheid van de accountantsverklaring. Het bedrijf is bang dat de beroepsaansprakelijkheid van accountants door het Enron-debacle onverzekerbaar wordt. (...)"

"Het Enron-debacle: een voorlopige tussenstand", Het Financieele Dagblad, 15 januari 2002, door Harry Rijnen: "Duizenden werknemers zonder pensioen, een Big Five-accountant op de rand van de afgrond, politici met boter op hun hoofd. Een voorlopige balans van de ondergang van Enron. (...) Andersen heeft alle schijn tegen zich. (...)"

"Beerput Enron choqueert accountancy", Het Financieele Dagblad, 12 januari 2002, door Hendrik Jan van Oostrum: "In de nasleep van het boekhouddebacle bij de Amerikaanse energiereus Enron gaat de beerput steeds verder open."

"Kabinet brengt kwaliteit onderwijs ernstig in gevaar - Praktijkopleiding accountants stiefmoederlijk behandeld, vindt Roger Dassen", Het Financieele Dagblad, 9 januari 2002, door R. Dassen

"Nina steunt forensische accountants - Brink garandeert banklening aan Cees Schaap", FEM de Week, week 1 2002, door Ton van den Brandt, Bart de Koning en Tino Bakker

"SEC wil openheid over transacties buiten boeken", Het Financieele Dagblad, 7 januari 2002, door redacteur

home